 |
| Equal Rites |
Equal Rites kwam uit in 1987 (toen was ik 10). In 1992 kwam de Nederlandse vertaling beschikbaar. Ik weet dat ik het boek uit de +de Bibliotheek Eemland heb geleend. Dus ik zal het niet eerder dan 1993 gelezen hebben (ik was waarschijnlijk een jaar of 14, 15).
Indruk toen
Ik weet nog dat ik het toen een vreselijk grappig boek vond. Ik had de eerdere boeken van Terry Pratchett over de Schijfwereld ook al gelezen (The Colour of Magic en The Light Fantastic), maar die hingen nog wel erg van losse grappen aan elkaar. In dit boek wist hij voor het eerst wat meer zijn eigen weg te vinden.
Spoilers
Het boek heeft geen indeling in hoofdstukken, maar ik zal voor de volledigheid toch maar iets van een indeling hanteren.
Introductie
De schijfwereld wordt kort geïntroduceerd en dan een tovenaar, Drum Billet. Deze man is stervende en is onderweg naar een klein dorpje, om daar zijn staf over te dragen aan een achtste zoon van een achtste zoon, een potentiële tovenaar, zodat deze een extra start in het leven krijgt. Wanneer Drum Billet arriveert, wordt het kind net geboren. De stervende tovenaar draagt zijn staf over en dan blijkt dat het kind geen jongen is, maar een meisje. Meisjes worden geen tovenaars, meisjes worden heksen.
De jonge jaren van Eskarina
Eskarina groeit op en vertoont weinig uitingen van magie. De toverstaf waakt over haar. En Granny Weatherwax, de lokale heks en vroedvrouw houdt haar in de gaten. Alles lijkt normaal. Alleen wanneer Eskarina in gevaar is, komt de staf in actie. Maar als Eskarina ouder wordt, gebeurt het vaker en extremer. Eerst komt ze onder begeleiding van Granny Weatherwax, als een leerling-heks. Maar ook zij kan de ontwikkeling van Eskarina niet goed begeleiden. Met veel tegenzin besluit Granny Weatherwax om Eskarina naar de Gesloten Universiteit te brengen, waar alle tovenaars samenkomen en hun opleiding krijgen.
Op de Gesloten Universiteit
Tijdens de reis naar de Gesloten Universiteit, raken Eskarina en Granny Weatherwax elkaar kwijt en Eskarina reist alleen. Ze leert Simon kennen, een wat oudere leerling-tovenaar, die ook op weg is naar de Gesloten Universiteit. Tijdens deze reis manifesteert de magie van Eskarina zich veel duidelijker. Ze leert ook dat ze als vrouw de Gesloten Univeristeit niet in zal komen om onderwijs te ontvangen. En ze krijgt te maken met de Dungeon Dimension, waar gruwelijke wezens wonen die aangetrokken zijn tot magie.
Eskarina komt inderdaad de Gesloten Universiteit niet in, maar Granny Weatherwax regelt een baantje als dienstmeid, de Gesloten Universiteit moet tenslotte schoongemaakt worden, door vrouwen. En zo pikt Eskarina wel het een en ander op over magie. En zij komt ook Simon weer tegen.
Simon denkt veel na over de aard van het universum en is daar erg goed. Maar zo trekt hij ook de aandacht van de Dungeon Dimensions en de monsters die daar wonen. Uiteindelijk gaat dat natuurlijk mis en worden zowel Simon als Eskarina de Dungeon Dimensions ingesleurd.
Granny Weatherwax realiseert zich dat Eskarina haar krachten niet volledig kan gebruiken, zonder dat ze erkend is al tovenaar door de de Gesloten Univeristeit. Wanneer dit eenmaal gebeurd is, zijn Simon en Eskarina in staat om te ontsnappen aan de Dungeon Dimensions.
Afloop
Eskarina en Simon proberen hun eigen weg te vinden in magie en het gebruik ervan door vrouwen en mannen. En Granny Weatherwax en het hoofd van de Gesloten Universiteit komen ook nader tot elkaar.
De jonge jaren van Eskarina
Eskarina groeit op en vertoont weinig uitingen van magie. De toverstaf waakt over haar. En Granny Weatherwax, de lokale heks en vroedvrouw houdt haar in de gaten. Alles lijkt normaal. Alleen wanneer Eskarina in gevaar is, komt de staf in actie. Maar als Eskarina ouder wordt, gebeurt het vaker en extremer. Eerst komt ze onder begeleiding van Granny Weatherwax, als een leerling-heks. Maar ook zij kan de ontwikkeling van Eskarina niet goed begeleiden. Met veel tegenzin besluit Granny Weatherwax om Eskarina naar de Gesloten Universiteit te brengen, waar alle tovenaars samenkomen en hun opleiding krijgen.
Op de Gesloten Universiteit
Tijdens de reis naar de Gesloten Universiteit, raken Eskarina en Granny Weatherwax elkaar kwijt en Eskarina reist alleen. Ze leert Simon kennen, een wat oudere leerling-tovenaar, die ook op weg is naar de Gesloten Universiteit. Tijdens deze reis manifesteert de magie van Eskarina zich veel duidelijker. Ze leert ook dat ze als vrouw de Gesloten Univeristeit niet in zal komen om onderwijs te ontvangen. En ze krijgt te maken met de Dungeon Dimension, waar gruwelijke wezens wonen die aangetrokken zijn tot magie.
Eskarina komt inderdaad de Gesloten Universiteit niet in, maar Granny Weatherwax regelt een baantje als dienstmeid, de Gesloten Universiteit moet tenslotte schoongemaakt worden, door vrouwen. En zo pikt Eskarina wel het een en ander op over magie. En zij komt ook Simon weer tegen.
Simon denkt veel na over de aard van het universum en is daar erg goed. Maar zo trekt hij ook de aandacht van de Dungeon Dimensions en de monsters die daar wonen. Uiteindelijk gaat dat natuurlijk mis en worden zowel Simon als Eskarina de Dungeon Dimensions ingesleurd.
Granny Weatherwax realiseert zich dat Eskarina haar krachten niet volledig kan gebruiken, zonder dat ze erkend is al tovenaar door de de Gesloten Univeristeit. Wanneer dit eenmaal gebeurd is, zijn Simon en Eskarina in staat om te ontsnappen aan de Dungeon Dimensions.
Afloop
Eskarina en Simon proberen hun eigen weg te vinden in magie en het gebruik ervan door vrouwen en mannen. En Granny Weatherwax en het hoofd van de Gesloten Universiteit komen ook nader tot elkaar.
Indruk nu
Het is nog steeds een goed boek. Duidelijk een van de eerdere boeken uit de Schijfwereld-serie. Granny Weatherwax werd later een belangrijk karakter in de serie en ze is hier duidelijk nog wat ongevormd. Ze is een vrij beperkte dorpsheks, waar ze later eigenhandig het koninkrijk Lancre lijkt te besturen.
Verder spelen de Dungeon Dimensions nog een grote rol, die in latere boeken ook minder wordt. En ik moet zeggen, ik was vergeten hoe beklemmend deze Cthulhu-esque invloeden waren in het eerdere werk van Pratchett.
En tot slot de feministische thema's in dit boek, geschreven door een man. Daar lijkt nogal wat verwarring over te zijn geweest. In 1987 was Terry Pratchett nog niet zo bekend als hij nu is en kennelijk hebben een hoop mensen lange tijd gedacht dat hij, op basis van dit boek, wel een vrouw moest zijn.
Het boek gaat over een jong meisje, dat wil doorbreken in een mannenwereld en zij heeft nog de meeste moeite met het doorbreken van vooroordelen, dan met het daadwerkelijke werk dat zij moet verrichten. En Eskarina wordt niet alleen tegengewerkt door mannen, die niet begrijpen waarom zij niet voor vrouwelijke carriere-opties gaat als huisvrouw. Maar ook door andere vrouwen, Granny Weatherwax is er in eerste instantie geen voorstander van dat Eskarina voor bij de grenzen van vrouwenrollen gaat en probeert haar vast te houden in dat wat Granny Weatherwax zelf kent. Het kleine dorp in het Ramtopgebergte en hekserij moeten genoeg zijn voor Eskarina.
Er vindt ook nog een magisch duel plaats tussen Granny Weatherwax en Archchancellor Cutangle. Hierbij gaat Cutangle iedere keer voor verschijningen die groot, actief en machtig zijn. Terwijl Granny Weatherwax hem in de hand probeert te houden met nederige manieren om zijn macht in toom te houden. Hun gevecht eindigt in remise, wanneer elders in het gebouw zaken uit de hand lopen.
En kijk tenslotte nog eens goed naar de kaft van dit boek. Door de manier waarop Eskarina haar staf vasthoudt, lijkt ze net een jongetje. En het hele boek gaat natuurlijk over de gender-categorie waar Eskarina in wil vallen. Uiteindelijk kiest ze beide.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten