Kinderen van Moeder Aarde

Deze maand wilde ik eens echt een kinderboek bespreken. "Kinderen van Moeder Aarde" van Thea Beckman.

Kinderen van Moeder Aarde. 

Kinderen van Moeder Aarde is geschreven in 1985. Het boek kreeg twee vervolgen, Het Helse Paradijs uit 1987 en het Gulden Vlies van Thule uit 1989. Ik heb de trilogie in mijn kast staan en het is inmiddels al verschillende keren meeverhuisd, dus het is wel een blijvertje. Onlangs hebben we het voorgelezen aan de kinderen, die het ook een erg mooi boek vonden. Reden genoeg om het zelf ook weer eens ter hand te nemen en te bekijken wat ik er nu nog van vindt.

Indruk toen

Toen Kinderen van Moeder Aarde verscheen was ik 8, de druk die ik heb was uit 1989, dus toen was ik 12. Het maakte toen een hoop indruk op mij. Ik was helemaal weg van de nobele, lieve Thulenen die in vrede samenleefden met de natuur en de diertjes. En ik vond de Badeners die altijd alles wilden oplossen met geweld maar vreselijk stom. 

Bespreking

Het boek is ingedeeld in 5 delen, die elk weer verschillende hoofdstukken kennen. Ik bespreek het hier per deel, anders duurt het allemaal zo lang. 

De Grote Ramp

Dit gedeelte is een soort voorwoord en de situatie wordt geschetst. Er heeft een Derde Wereldoorlog plaatsgevonden. Op uiterst cynische wijze beschrijft Thea Beckman hoe het volk werd klaargestoomd voor een Derde Wereldoorlog, maar vooral voor de welvaart die daarna zou komen. En de oorlog zou dan mooi als een complex stads-saneringsprogramma kunnen dienen. 

Maar het loopt natuurlijk anders. Eerst raken een paar kleine naties slaags, de eerste A-Bommen worden afgevuurd, de spanning loopt op en dan bestrijden de VS en de Sovjet Unie elkaar rechtstreeks met A bommen. En een van die krengen valt in een vulkaan, waardoor er schokgolven ontstaan die ook de kern van de aarde ingaan. Er ontstaan aardbevingen en vulkaanuitbarstingen en andere natuurrampen, door het stof ontstaat een langdurige winter. 

De aarde slaat zelfs volledig uit het lood en de polen verplaatsen zich. En de ijskap van Groenland smolt en de piepkleine bevolking aldaar wist weer op te krabbelen. 

Thea Beckman heeft zelf de Tweede Wereldoorlog meegemaakt als oudere tiener en dit boek is natuurlijk midden in de jaren tachtig geschreven, toen we een toename van spanningen in de Koude Oorlog zagen en plaatsing van kernwapens in Nederland, dus alle angsten uit dit tijd komen in een keer naar voren in deze introductie. 

Een paar andere dingen vielen mij ook op. De mensen op Groenland waren voor de start van WOIII met 50.000, een vrij kleine genetische basis. Die wordt nog verder teruggedrongen tot enkele duizenden door de chaos tijdens WOIII en de jaren erna. Dan worden er kennelijk veel kinderen met misvormingen geboren (waarschijnlijk als gevolg van straling). Dus...hoeveel voorouders zijn er eigenlijk op Groenland?
Tot slot, Groenland is bedekt met ijskappen en weinig plantenleven. Waar komt alle variëteit in leven vandaan op het Groenland dat we in dit boek leren kennen. Het is nog niet zo heel makkelijk om een ecosysteem op te zetten. 

Deel 1: De Thulenen

In dit deel worden de Thuleense hoofdpersonen geïntroduceerd en wordt de samenleving van de Thule geschetst. 

Het verhaal begint met Christian. Hij is zoon van Armina-dottir, de Konega, de leidster van het land. Hij is een jaar of 13 en verliefd op een meisje, Thura. Zij is wat ouder dan hij. Christian denkt ook terug aan zijn vader Rajo, die een jaar of drie eerder vertrokken is, na een ruzie met zijn vrouw Armina. Verder heeft Christian nog een tante, Hannah, de zuster van Armina. Met haar man Anouk heeft zij een dochtertje Berthe. 

Christian is inmiddels bijna 14 en hij zal keuzes moeten maken. Hij zal naar de universiteit van Frederiksborg gaan, waar hij wil doorleren voor Sjamana, een soort arts voor mensen en dieren. Ook zal hij, als hij wat ouder is, kennis gaan maken met verre verwanten van hem. Het is de wet dat hij een van zijn verre verwanten verkiest als zijn echtgenote. Dan komt het einde van de zomer en de Konega familie keert terug naar de hoofdstad Gothab. 

Halverwege de reis komt het gezelschap door de stad Holtak. Daar treft Christian zijn doodgewaande vader. Zij praten over wat er is voorgevallen, waardoor zijn vader vond dat hij moest vertrekken. Dan blijkt dat Rajo onbesuisd is. Hij was verantwoordelijk voor de dood van Christians oudere zuster, die Konega had moeten worden na haar moeder, hij voer uit in een storm en veroorzaakte zo de dood van iemand die hem moest komen redden, hij doodde een beer, misschien nog wel de ergste zonde in Thule. Verder stelt Rajo allerlei vraagtekens bij de inrichting van de Thuleense samenleving. In verwarring laat hij Christian weer achter. Vanaf nu begint ook Christian allerlei vraagtekens te plaatsen bij de vanzelfsprekende uitgangspunten van de Thuleense cultuur.  

Eenmaal aangekomen in Gothab gaat Christian door naar Fredriksborg, waar hij zijn vervolgopleiding zal volgen. Hij woont bij zijn tante Hannah-dottir een oom Anouk. Omdat hij jonger is dan zijn klasgenoten en niet bij hen woont, heeft hij niet veel aansluiting met hem en is hij best eenzaam. Maar dan blijkt dat Thura ook studeert in Frederiksborg. Zij wil zee-kapitein worden. Nu Christian ouder wordt, wordt hun relatie ook gecompliceerder. De verliefde gevoelens gaan niet weg, maar beiden zijn zich bewust van de verplichtingen van een Konega-zoon. 

Christian heeft een confronterend gesprek met zijn moeder over zijn vader. Hij kan niet begrijpen waarom zijn moeder accepteert dat zijn vader bij hen wegblijft. Bovendien lijkt zij te voorvoelen dat er gevaar dreigt voor Thule. 

Christian wordt ouder en vergezeld zijn tante Hannah-Dottir op reizen door het land. Zo leert hij het land en de mensen kennen, in voorbereiding op zijn latere functie. Bovendien kan hij zo andere leden van de dottir-familie leren kennen om zijn toekomstige bruid te selecteren. Zo ontmoet hij bijvoorbeeld Helga, de zuster van zijn vader. 

Het gevaar dat Armina-dottir voorvoelde, komt en gaat. De eerste keer dat ze het voelde was toen Christian 6 was (10 jaar eerder). En nu voorvoelt zij weer gevaar. Vandaar dat zij dit jaar in hoofdstad Gothab blijft, om het naderende gevaar het hoofd te bieden. 

Dit deel schetst ook de samenleving van Thule. In Thule zijn vrouwen de dominante gender. Alleen vrouwen kunnen staatshoofd worden of leidinggevende functies vervullen. Verder vereren zij ook Moeder Aarde als bron van alle leven. Mannen worden gezien als te gewelddadig en impulsief om te kunnen vertrouwen met verantwoordelijke taken. Zo is de Grote Ramp tenslotte ook veroorzaakt. 

Omdat Moeder Aarde wordt gezien als bron van alle leven, heeft iedereen ook veel respect voor alle leven. Alle beslissingen worden genomen met niet alleen het menselijk belang voor ogen, maar ook dat van de planten en de dieren die ook met de gevolgen van die beslissingen moeten leven. 

Dit geeft ook wel conflicten. Niet alle mannen kunnen zich hierbij neerleggen en in sommige vakgebieden, waar meer risico's zijn, hebben mannen soms toch een leidinggevende functie. 

Bij een tweede keer lezen geeft dit deel toch wel een vreemde indruk. De omkering van de machtsverhouding tussen mannen en vrouwen is grappig en stemt tot nadenken, maar ook in 1985 niet heel vernieuwend. En als je beter kijkt zie je toch wat vreemde dingen. 

Geïnstitutionaliseerd seksisme: Mannen zijn bij wet verboden om leidinggevende of bestuursfuncties te vervullen. De Nederlandse samenleving kende in 1985 natuurlijk seksisme (en nu nog steeds), maar het was niet bij wet vastgelegd dat vrouwen geen leidinggevende of (politieke) bestuursfuncties mochten vervullen. 

Staatsvorm: Thule is geen democratie, maar een monarchie of misschien oligarchie. Alleen vrouwelijke afstammelingen van Sigrid Helgadottir, een zeevaardster uit Yselan (Ijsland), die handel kwam drijven en de verschillende gemeenschappen tot een natie smeedde. mogen regeren. Verder hebben de burgers nauwelijks inspraak, er is geen duidelijke manier waarop burgers invloed uit kunnen oefenen op beleid (en het is duidelijk dat Rajo niet de enige is, die het niet eens is met het geïnstitutionaliseerd seksisme).  

Geïnstitutionaliseerd Racisme: De afstammelingen van Sigrid Helgadottir zijn allemaal groot en blond. Ook worden zij gezien (het is niet zeker of dat ook echt zo is) als slimmer en moreel hoogstaander dan gewone Thulenen, die afstammen van de donkere, kleine Inuït. Vandaar dat alleen zij geschikt zijn om te kunnen regeren. En alleen zij komen in aanmerking voor de positie van Konega.  

Armoede: Het leven in Thule is nog steeds zwaar. Christian heeft het makkelijk, maar Thura vist om haar gezin bestaande uit haar vader en volwassen broer meer eten te kunnen geven. Anders eten ze gerstekoeken en eieren (of misschien schapenvlees), en geen groenten. 

Deel 2: De Badeners

In dit deel worden de gebeurtenissen in Europa geschetst en worden de Badense hoofdpersonen geïntroduceerd en de Badense cultuur beschreven.
In Europa hebben mensen ook de Grote Ramp overleefd. Maar zij hebben een andere insteek dan de Thulenen, zij herinneren zich nog de beschaving van Europa, en voeren al snel weer strijd met elkaar. In het voormalige Zwitserland stuiten de mensen op de goudkluizen van Zurich en Bern en met dat goud verwerven zij zich een machtspositie in Europa. En al snel wordt er een Koninkrijk met Kerkelijke steun opgericht, waar militarisme hoog in het vaandel staat.

De Badeners zijn wel erg ondernemend. Al snel onderwerpen zij heel Europa aan hun macht. Dan maken zij kennis met de Britten. En dan willen zij nog verder de wereld in trekken. Ze weten door middel van oude atlassen van het bestaan van Groenland en willen het inlijven. 

De eerste poging strandt in Merika (de eerste keer dat Armina-Dottir haar voorgevoelens kreeg), waar nu alleen woeste wilden wonen. Maar 10 jaar later wordt er een tweede expeditie uitgerust onder leiding van Professor Kunz en Kapitein Semmel. Deze tweede poging heeft meer succes en de Badenfelder komt aan in Julianhab. Dat leidt al meteen tot een cultuurschok. De Badeners vaardigen mannen af om de belangrijke zaken te regelen en ze krijgen alleen vrouwen te spreken. Ze varen verder naar Gothab om daar de Konega te ontmoeten. Onderweg krijgen de Badeners een beeld van de rijkdom van Thule en ze zien de eenvoudige mensen en denken dat ze dit gebied makkelijk kunnen veroveren aan hun rijk toe kunnen voegen.
Armina-dottir en de leden van de Vrouwenraad vertrouwen de Badeners niet en zien vooral de agressie en hebzucht die zij meenemen. Maar veel leden van de Vrouwenraad hebben andere verplichtingen en zien de Badeners ook niet als grote bedreiging. De leden vertrekken naar hun eigen gewesten en geven Armina-dottir volmacht om te handelen hoe zij goeddunkt. Christian is wat meer onder de indruk van hen en van hun ondernemingszin. Hij wil meer over hen te weten komen. Van zijn moeder krijgt hij toestemming om de Badeners te onderzoeken en dat doet hij samen met zijn vriendin Thura.
En terwijl Christian onderzoek doet naar de Badeners, doen de Badeners in de vorm van Professor Kunz ook onderzoek naar de Thulenen. En zij zijn heel verbaasd door wat zij horen over de staatsinrichting, de omgangsvormen en de cultuur van de Thulenen.

De Badeners zijn een soort Nazi's. Ze komen uit Zwitserland, hebben geld en religie herontdekt, zijn oorlogszuchtig en hun staatsvorm is een monarchie. Verder zijn ze een soort roofstaat, altijd veroveren ze nieuwe gebieden om hun economie draaiende te houden. Zij bezien de wereld als een wingewest, waar zij kunnen halen wat ze nodig hebben, zonder na te hoeven denken over de gevolgen, die kunnen ze zich met geweld van het lijf houden. 
Er wordt geen tijd genomen om echt de focus te leggen op één van de Badeners, waardoor ik als lezer minder een band met ze krijg. Ze zijn tenslotte de slechteriken. 

Maar ook over Thule komen we meer te weten en ik blijf het vreemd vinden. 
Economie: Er worden geen belastingen geheven en geld wordt alleen gebruikt wanneer er geen ruilmiddelen zijn. Dus Thule is eigenlijk een economie van ruilhandel, waarbij geld alleen gebruikt wordt wanneer ruilhandel niet praktisch of mogelijk is. 
Staatsinrichting: Alleen de Konega en haar zusters zijn betrokken bij het leiden van het land. De andere Dottir-vrouwen zijn handelaarsters en bedrijfsleidsters. Zij zijn vooral actief in de buitenlandse handel met Yselân en Kanada, het geld dat zij daarmee verdienen, geven zij weer aan de Konega, die er weer haar ambtenarenapparaat van onderhoudt. 
Hiermee is Thule een soort familie-onderneming geworden. Alleen de Dottirs doen aan handel op een schaal dat geld interessant wordt, dit is ook de enige manier waarop geld de economie inkomt en mensen betaald worden voor hun diensten. En ze hebben ook bijna alle politieke macht in handen. 

Hoeveel Dottir vrouwen zouden er inmiddels zijn? Sigrid Helgadottir kwam 612 jaar geleden aan in Thule. Er vanuit gaande dat de generatietijd voor Thulenen ongeveer 25 is, zijn er ongeveer 24 generaties geweest sinds Sigrid Helgadottir. Als we er dan ook van uitgaan dat iedereen twee kinderen krijgt, zouden er inmiddels 2^24 = 16 miljoen afstammelingen van Sigrid, waarvan 8 miljoen een vrouw die de dottir-titel mag voeren. Dat zijn best veel mensen.  

Verder zijn de leden van de Vrouwenraad de vertegenwoordigsters van de verschillende gewesten van Thule. Deze worden door de bevolking van de gewesten verkozen, mannen zijn bij wet verboden zich verkiesbaar te stellen. Deze verkiezing wordt puur gedaan op geschiktheid en niet op beloften die de kandidaten doen of een achterban waar zij zich op beroepen. Het blijft een beetje onduidelijk waar de geschiktheid van de kandidaten uit zou kunnen blijken of hoe de kiezers de kandidaten met elkaar zouden kunnen vergelijken. 
Later blijkt dat de Vrouwenraad de Konega adviseert en zij kunnen eventueel een beslissing van de Konega tegenhouden of forceren. Maar tijdens deze crisis wil Armina-dottir dat iedere vrouw die vertrekt naar haar eigen gewest haar een volmacht geeft te handelen zoals zij goeddunkt.   

Tot slot wil ik hier heel even de tijd nemen om te zeggen hoe makkelijk Thea Beckman het heeft over seks in dit kinderboek. De matrozen van de Badenfelder willen van boord om vrouwen te ontmoeten voor seks, ze kunnen geen bordelen vinden en vallen daarom Thuleense vrouwen lastig, wat natuurlijk verkeerd afloopt. Ik had even niet verwacht een woord als bordeel en hints van seksuele uitbuiting van vrouwen aan te treffen in een boek dat gericht was op kinderen van een jaar of 12. 

Deel 3: De ontdekkingstocht

De Badeners willen meer te weten komen over het binnenland van Thule en willen een expeditie uitvoeren. Maar ze willen ook een gids. Ze besluiten om Christian te ontvoeren, dan kan hij als gids en gijzelaar dienen. Professor Kunz, Luitenant Kolbe en 3 mariniers vertrekken samen met Christian. Hij leidt hen via de Fjorelrivier naar het Fjorelgebergte, een onherbergzaam gedeelte van Thule. Hij leerde van zijn tante, Hannah-dottir, dat je mensen het beste leert kennen, wanneer je met hen door de wildernis trekt.
Christian legt de Badeners ook meer uit over de Thuleense samenleving waar alles gedeeld wordt. En hij is diep beledigd wanneer de Badeners suggereren dat Thulenen zouden kunnen stelen of dat sommigen zich meer toe eigenen dan wat hen toekomt.
Tijdens de reis wordt Christian geconfronteerd met het gewelddadige gedrag van de Badeners. Wild, gevogelte en vis wordt gedood voor de pot, de spanningen tussen de Badeners lopen op, hebzucht komt naar voren wanneer er over goud gesproken wordt.

Ondertussen in Gothab zoeken de Thulenen en Badeners wat meer toenadering tot elkaar en een eenvoudige Badense matroos krijgt kennis aan een Thuleens weefstertje.

De verhoudingen tussen de Badeners gaan hard achteruit in de wildernis. Eerst valt er een man in de woest kolkende rivier, dan valt er één van een rots, die daarna gedood wordt door Luitenant Kolbe, tot grote schrik van Christian. Dan ontdekt Christian ook een hardheid in zichzelf. Hij geeft minder en minder om de Badeners en kan hun lijden zonder al te veel problemen aanzien.
Uiteindelijk blijkt dat de Badeners nooit helemaal zonder Thuleense supervisie door het achterland struinden. Wanneer zij een beer willen doden grijpt Hannah-dottir en een stel woudlopers eindelijk in. Christian wordt gered en opgelapt.
Een van de redders blijkt ook zijn vader Rajo te zijn (uit deel 1). Terwijl de Badeners opgelapt worden, gaat Christian met zijn vader vooruit naar Kulus, waar ook de Konega wacht. Daar blijkt Armina-dottir op het schip waar Thura Leerling-kapitein is, al te wachten op haar zoon. Ze is verrast om ook haar echtgenoot weer aan te treffen.

De Badeners hebben nog hun lesje niet geleerd en proberen de Konega en haar familie te overvallen op het zeilschip dat iedereen weer terug naar Gothab zou moeten brengen. Zij hopen zo met het schip terug te kunnen zeilen naar het Badense rijk.

In de wildernis kunnen de Badeners hun ware aard niet meer verbergen. Ze zijn belust op winst en willen dat ten koste van alles en iedereen behalen. Christian vergelijkt hen met de barbaarse Merikanen die ten zuiden van Kanada wonen. Maar ook Christian blijkt onder zijn zachte, meegaande uiterlijk toch een buitengewoon harde kern te hebben. Hoe meer hij ziet van de Badeners, hoe minder het hem bevalt en hoe makkelijker hij hen laat lijden, door het niet voor te bereiden op het weer of de natuurlijke omgeving. 

We leren ook weer meer over de Thuleense samenleving. De economie blijkt gebaseerd te zijn op een soort verregaand, primitief communisme. Iedereen bezit alles, en tegelijkertijd is alles ook van de Konega. Er zijn gemeenschappelijke voorzieningen voor iedereen beschikbaar en iedereen voelt zich ook verantwoordelijk voor het onderhoud van die voorzieningen, er lijkt geen tragedy of the commons te zijn. 

Deel 4: De strijd om de Badenfelder

De expeditie is weer teruggekeerd naar Gothab en het is iedereen nu wel duidelijk dat de Badeners op geen enkele manier te vertrouwen zijn. Maar de Badeners hebben het ook wel gehad met Thule. Ze weten nu dat het een rijk land is, een uitstekende aanwinst voor het Badense rijk. Dus hun missie is klaar, ze moeten terug naar het Badense rijk om verslag te doen. 

Maar de matroos die in deel 4 kennis kreeg aan het weefstertje wil niet vertrekken en hij deserteert. Vandaar dat de Thulenen weten van de plannen van de Badeners om te vertrekken. De Thulenen kunnen dat niet toestaan, want binnen een paar maanden zouden de Badeners met hun hele vloot terugkeren naar Thule en daar zouden de Thulenen niet tegen bestand zijn. Dus ze moeten een list verzinnen om de Badeners in Thule te houden, hun schip moet vernietigd worden.
Met een hoop manipulatie en een beetje springstof lukt het de Thulenen om het schip van de Badeners te vernielen, waardoor ze niet meer kunnen vertrekken.

In dit gedeelte zien we de meedogenloze kant van de Thulenen. Ondanks dat ze geen geweld gebruiken, weten ze toch de Badeners te manipuleren met hun liefde voor kinderen en weten de Thulenen de achterdocht van de Badeners tegen hen te gebruiken. En zo worden een stuk of 50 mannen veroordeeld om een nieuw leven te starten in een voor hen vreemde omgeving.

Deel 5: Vechten voor de liefde

De Badense dreiging is voorlopig verslagen, maar de politieke spanningen in Thule zijn nog niet opgelost. Christian mag nog altijd niet trouwen met Thura, op wie hij inmiddels al een jaar of 5 verliefd is. Daarnaast hebben mannen nog steeds niet op een legale manier inspraak in de beleidsontwikkeling van Thule.
De Vrouwenraad komt weer bijeen en zij worden geïnformeerd over de Badense dreiging. Rajo en Anouk (de man van Hannah-dottir), Christian en Thura besluiten om, tegen de regels in, deze vergadering bij te wonen. Een van de dingen die ze willen wijzigen is het feit dat Christian met een Dottir-vrouw moet trouwen en dat hij met Thura wil trouwen. Hij dreigt hen met het feit dat als hij niet mag trouwen met Thura, hij dat toch zal doen en dan moeten ze maar iemand anders vinden voor de opvolging van Konega.
Armina-dottir steunt haar zoon in zijn partnerkeus. Zij heeft in de afgelopen zomer gezien dat Thura beschikt over de eigenschappen die nodig zijn om het land te leiden in de tijden die komen gaan, de Badeners zullen ongetwijfeld terugkeren.
Dan houdt Rajo ook een pleidooi om het Luddisme van Thule te doorbreken. De Badeners hebben laten zien wat technologische vooruitgang vermag. En Thulenen hebben eerder al de stoommachine ontwikkeld, maar nooit in gebruik genomen. Terwijl er toch veel plekken zijn waar de mensen van Thule geholpen zouden zijn met wat machines, zonder dat de natuur er al te veel onder zou lijden. Meteen worden er al plannen gemaakt om de kennis van de Badeners te verspreiden onder de Thulenen.
Armina-dottir stelt voor dat Konega-echtgenoten en Konega-zonen voortaan zitting mogen hebben in de Vrouwenraad. Dan kunnen zij wel hun inbreng leveren, maar nooit overheersen.
Na wat gehakketak over en weer stemmen de vrouwen van de Vrouwenraad in met beide voorstellen. En kunnen Christian en Thura beginnen aan hun leven samen.

Het lijkt allemaal zo vooruitstrevend, maar eigenlijk heeft Armina-dottir hier in een klap de machtspositie van de Dottir-clan enorm verstevigd. Zij laat voortaan Konega-echtgenoten en Konega-zonen zitting nemen in de Vrouwenraad. Maar zij zijn ook allemaal afstammelingen van een Dottir-vrouw. Bovendien is de Konega of hun vrouw of hun moeder. Dus er is weinig kans dat zij tegen de wens van de Konega in zullen gaan. 
En voorlopig verandert er nog niets aan het wettelijk vastgelegde seksisme. Rajo en Christian hebben niet gesproken over de wetgeving die verbiedt dat mannen leiding geven of een bestuursfunctie vervullen. 
En tot slot, het betoog van Armina-dottir om Thura te laten trouwen met haar zoon heeft niets te maken met het levensgeluk van haar zoon, maar alles met het infokken van de raciale eigenschappen van Thura in de Konega-lijn. Armina-dottir wil alleen de lijn van de Konega's en de Dottirs versterken met de meedogenloosheid en hardheid van Thura en de Inuït. Allemaal voor een hoger doel, Thule beschermen tegen de Badeners, maar toch, vrije wil van volwassen mensen komt niet één keer aan bod.   

Indruk nu

Bij het herlezen valt het boek me tegen. De Thulenen zijn duidelijk de "goeden" en de Badeners de "slechten", en dat is voor een kinderboek nog te vergeven. Maar wanneer je beter kijkt, zijn de Thulenen eigenlijk nauwelijks beter. Hun samenleving is sterk seksistisch, niet-democratisch en loopt over van Luddisme. En dit is grotendeels bij wet vastgelegd.
Er wordt ook veel aandacht besteedt aan de hypocrisie van de Badeners ten aanzien van vrouwen en verhoudingen met andere volkeren. Maar de Thulenen zijn zelf net zo hypocriet. Ze zweren geweld af, tenzij het echt nodig is. Ze doen weinig moeite om echt contact te leggen met de Badeners, en veroordelen de Badeners omdat die de Thulenen niet begrijpen.

Ik durf eigenlijk niet meer te beginnen aan het Helse Paradijs en het Gulden Vlies van Thule.