Fight Club

Corona is min of mee over, maar ik blijven boeken lezen. Dit keer Fight Club van Chuck Palahniuk. Ik heb indertijd de film in de bioscoop gezien, maar ik kwam er laatst pas achter dat de film gebaseerd is op een boek. Gelukkig bood de bieb weer uitkomst. 

Spoilers

We volgen een protagonist zonder naam. Hij leidt een vrij leeg leven als kantoormedewerker bij een autobedrijf, waar hij verantwoordelijk is voor het al of niet terugroepen van defecte auto's. Verder leidt hij aan slapeloosheid. Op advies van een arts gaat hij langs bij een praatgroep voor mensen met Teelbalkanker. Hij vindt het openhartig delen van emoties vreemd genoeg een erg goed middel voor zijn slapeloosheid. 

Maar dan ontmoet hij Marla. Deze vrouw bezoekt ook de bijeenkomsten. Maar zij is daar overduidelijk niet omdat zij teelbalkanker heeft. En met haar aanwezigheid drukt zij de protagonist met zijn neus op het feit dat hij de boel (ook?) oplicht. Zijn slapeloosheid keert terug. 

De protagonist ontmoet ook de charismatische Tyler Durden. En nadat een explosie zijn appartement vernielt, trekt hij in bij Tyler Durden. Samen richten ze een Fight Club op en die gaat al snel over in Project Mayhem. Beide ontwikkelingen trekken steeds meer jonge mannen aan, die nauwelijks nog een rol hebben in de moderne samenleving. Ze starten een soort zelfvoorzienend collectief in het huis van Tyler Durden, maar ze hebben ook een destructieve kant. Steeds worden er symbolen van de moderne consumptie maatschappij vernield. De protagonist voelt zich hier steeds ongemakkelijker bij. 

Verder is Tyler Durden ook een intense, maar dysfunctionele relatie met Marla gestart, waar de protagonist helemaal niet blij mee is, hij kan Marla niet uitstaan. Maar Marla legt (onbedoeld) wel een bom onder de verhouding tussen Tyler Durden en de protaganist en de plannen van Tyler Durden. Wanneer de protagonist op onderzoek uitgaat, ontdekt hij allemaal dingen over Tyler en zichzelf, die hij liever niet had geweten.

Conclusies

De film vond ik indertijd fantastisch, maar het boek is ook goed. De leegheid van het bestaan van de protagonist worden goed gevangen en zijn herkenbaar. Iedereen zou wel willen leven als Tyler Durden, met zijn lak aan sociale conventies en zijn gehaaide manier van doen. Maar het wordt toch al wel snel duidelijk dat zowel de protagonist en Tyler Durden beide zeer gemankeerde mensen zijn, die op een ongezonde manier proberen hun problemen op te lossen. 

Zo is de Protagonist duidelijk verveeld en niet uitgedaagd in zijn leven. Hij verliest zich in zijn nutteloze baan, zijn verzameling van spullen en zijn slapeloosheid. Maar hij kan geen manier vinden om wel betekenis aan zijn leven te geven. 

Tyler Durden worstelt met min of meer dezelfde problemen, maar gaat daar wat pro-actiever mee om. Hij start de Fight Clubs en Project Mayhem. Maar zijn reactie op een onbevredigend systeem is om het gewelddadig neer te halen. Verder is Tyler ook wat hypocriter. Om de Fight Clubs en Project Mayhem te kunnen financieren start hij verschillende zeer succesvolle bedrijven, waarmee hij dus gewoon meedoet aan het lege kapitalistische consumptiesysteem waar hij zegt op tegen te zijn. 

Verder verwateren Fight Club en Project Mayhem al heel snel tot griezelige fascistische organisaties, waar afwijkende, eigen meningen niet getolereerd worden. 

Verder zijn de homo-erotische ondertonen in het boek wat duidelijker aanwezig dan in de film. De protagonist worstelt ergens mee, wat zijn slapeloosheid veroorzaakt, maar kan dat niet echt onder ogen zien. De enige vrouw van belang in zijn leven is Marla, maar de relatie daarmee is zeer getroubleerd. En hij lijkt zich alleen maar op Tyler te richten, die hij ontmoette op een nudistenstrand en waarmee hij wel heel intiem samenleeft. Zou de protagonist niet gewoon gelukkiger zijn als hij uit de kast kwam?

Een leuk en vlot geschreven boek, dat nog eens tot nadenken aanzet. Zeker de moeite waard.