Caesar in de Lage Landen

 Nu ik een mooie nieuwe bladwijzer heb, en lekker op vakantie ben, is het natuurlijk ook tijd voor een mooi dik boek daarbij. De bibliotheek bood weer uitkomst met Caesar in de Lage Landen: De Gallische Oorlog langs Rijn en Maas van T. M. Buijtendorp. 

Voordat Julius Caesar de Romeinse Republiek omverwierp (in 49 voor de huidige jaartelling) en de eerste stappen naar een Romeins Keizerrijk zette, voerde hij oorlog tegen de dappere Galliërs (van 58 tot 51 voor de huidige jaartelling), vooral tegen de Noordelijke Galliërs in Noordelijk Frankrijk, België en Zuidelijk Nederland. En deze oorlog is goed bewaard gebleven in Julius Caesars eigen verslag daarover, Commentarii de Bello Gallico, wat bedoeld was als een soort projectevaluatie van zijn opdracht van de senaat. 

Tom Buijendorp neemt de Commentarii de Bello Gallico als uitgangspunt voor dit boek, maar combineert dat met allerlei andere onderzoeken naar Julius Caesar om te bekijken of zijn verslag wel helemaal accuraat is (te gek voor woorden natuurlijk, niemand die in opdracht van zijn bestuur opereert, zou ooit proberen een projectevaluatie naar zijn/ haar hand te zetten, het idee!). En hij begint bij het uiterlijk van Caesar, waar we gek genoeg een hoop beelden van hebben en nog steeds onderzoek naar gedaan wordt. En met moderne technieken valt er een heel realistisch portret van Julius Caesar te maken. 

En dan de vraag of Julius Caesar, ondanks wat hijzelf beweert in zijn eigen verslag, ooit wel in de Lage Landen is geweest. Dat is lang onzeker geweest, maar de afgelopen 15 jaar zijn er verschillende opgravingen geweest en zijn er belangwekkende ontdekkingen gedaan, die de beweringen in Commentarie de Bello Gallico lijken te bevestigen. En bij deze opgravingen zijn voorwerpen gevonden die heel nauw zijn te verbinden aan de tijd van Caesar. Hier zouden we uit mogen concluderen dat Julius Caesar daadwerkelijk heeft rondgelopen in Noordelijk Frankrijk, België en Zuidelijk Nederland. 

Maar de opgravingen en vondsten laten ook zien dat Julius Caesar zijn verslag hier en daar heeft aangedikt of verdraaid, om er bij zijn bazen beter uit te komen (ik kan het ook nauwelijks geloven!). Zo waren de Noordelijk Gallische stammen wel iets handiger in de strijd dan hij liet voorkomen en heeft het er een paar keer om gespannen of Caesar de Galliërs wel zou kunnen verslaan. Caesar probeerde dat te verklaren door de cijfers van de Gallische stammen wel heel erg aan te dikken, maar wel in zulke bewoordingen dat hij het later eventueel ook weer kon ontkennen. Hij wist maar al te goed dat hij niet de enige bron van informatie voor de Senaat was. 

En uiteindelijk maakte hij met zijn oorlog tegen de Galliërs zoveel vijanden in Rome, dat hij zich bij zijn terugkeer genoodzaakt zag om tegen zijn bazen in opstand te komen. 

Met een boekje in de zon

Al met al een zeer interessant boek. Zeker als je geïnteresseerd bent in de (oude) geschiedenis van Nederland, België en Frankrijk. Tom Buijtendorp schrijft het allemaal heel leesbaar en herkenbaar op. Verder ook leuk als je toch enigszins in de buurt bent, de veldslagen van Caesar worden allemaal zoveel mogelijk gelokaliseerd in het huidige landschap en veel ervan staat nog overeind.