Beer

Uit de bieb haalde ik weer een heel bijzonder boek, Beer van Marian Engel. Engel was een Canadees schrijfster (en daar heb ik wel een zwak voor) en heeft met haar boeken verschillende prijzen gewonnen. Dit is haar vijfde roman. In de editie die ik had, was de voorkant een tekening van Edvard Munch, die ook De Schreeuw heeft gemaakt. Verder niet interessant voor het verhaal, maar ik vond het een interessant weetje. 

Spoilers

Het verhaal begint met Lou, een jonge vrouw die werkt als archivaris in een historisch instituut in Toronto Canada. Ze leidt een heel saai leven, met weinig menselijk contact. Op een dag krijgt het instituut een legaat van een overleden Canadees, hij laat zijn huis en bibliotheek na aan het instituut en Lou krijgt de opdracht om de bibliotheek in kaart te brengen en hopelijk wat meer te ontdekken over de vroege geschiedenis van Canada en de eerste Canadese bewoners van Europese afkomst. Het leven in de onontgonnen wildernis van Canada was vaak zo hard, dat mensen geen tijd hadden om heel veel van hun geschiedenis, gedachten en overwegingen op te schrijven. 

In de vroege lente reist Lou af naar het huis. En dat is nog een hele onderneming, het is echt heel erg geïsoleerd. Ze maakt eerst een lange reist per auto naar het dichtstbijzijnde dorp. Dan wordt ze nog door een dorpeling overgezet per boot naar het eiland midden in de rivier. Daar staat dan een enorm huis, in de vorm van een achthoek. De dorpeling, Homer Campbell, helpt haar met haar bagage en vertelt haar hoe alles in het huis werkt. Als hij op het punt staat om te vertrekken vertelt hij haar ook nog over de beer. 

De vorige bewoners hielden een beer op het terrein. Hij ligt aan de ketting in een hok in de achtertuin. Lou moet hem elke dag eten geven. Lou is hier erg van onder de indruk, maar heeft weinig keuze. Wanneer Homer eenmaal vertrokken is, valt zij in een routine. Ook legt zij contact met de beer, die behoorlijk tam lijkt. 

Na verloop van tijd verliest Lou zich steeds meer in de relatie met de beer. Wanneer de dagen langer en warmer worden, gaan ze samen wandelen en zwemmen in de rivier, ze eten samen. En de beer knapt duidelijk op. Zijn vacht wordt weer schoon en glanzend en hij lijkt ook groter en slimmer te worden. En uiteindelijk wordt hun relatie ook een fysieke en seksuele. Maar dat lijkt toch wat meer vanuit de kant van Lou te komen, dan vanuit de beer. En terwijl hun relatie steeds intenser wordt, verliest Lou samenleven met mensen volledig uit het oog. Zij laat haar werk voor het instituut versloffen, zij gaat steeds minder vaak langs in het dorp voor boodschappen of post. 

Maar uiteindelijk kan de relatie met de beer Lou ook niet bieden wat zij zoekt. Wanneer het tot een confrontatie komt, realiseert Lou zich dat haar tijd op het eiland ten einde is gekomen. De relatie met de beer leidt tot niets en ze moet terugkeren naar de wereld van de mensen. Maar ze is (op pijnlijke wijze) wijzer geworden en besluit niet terug te gaan naar haar oude leven. 

Conclusie

Dit is wel een heel vreemd boek, de jaren 70 waren...anders... Het verhaal doet heel dromerig en sprookjesachtig aan. En de beer lijkt ook een soort manifestatie van een spirituele macht op aarde te zijn. Wat niet gek is natuurlijk, overal waar de beer voorkwam, werd hij vereerd. En er zijn ook veel verhalen over mythische beren en menselijke vrouwen, dus dit boek past duidelijk in een traditie. En het boek wil daarmee ook wat zeggen over de positie van mannen en vrouwen. 

Lou heeft wel relaties gehad met mannen, maar die zijn allemaal bijzonder onbevredigend. Ze wordt verlaten voor een jongere vrouw, ze heeft een relatie met haar baas en een hele onbevredigende relatie met een getrouwde dorpeling. Alleen de beer accepteert haar helemaal zoals ze is. En ze ziet in dat ze goedkeuring en acceptatie dan ook niet van mannen hoeft te krijgen. En als ze na verloop van tijd terugkeert naar de wereld van mensen, besluit ze ook om daar haar eigen weg te zoeken. 

Gewoon omdat het zo vreemd is (en heel kort) toch eens lezen mensen.