Verse uitdaging - Parsifal

De afgelopen twee jaar heb ik mezelf twee verschillende uitdagingen opgelegd. Een om te kijken of ik elke week peulvruchten kon eten in het jaar van de peulvrucht en een om te kijken of ik elke maand een boek uit mijn jeugd kon herlezen. Beiden vond ik leuke uitdagingen en voor dit jaar wil ik mijzelf een nieuwe uitdaging opleggen. Ik wil iedere maand een film over Koning Arthur en zijn ridders kijken.
Al jaren speel het met wat vrienden het Pendragonrollenspel. En van de avonturen van Koning Arthur en zijn vrienden zijn natuurlijk veel verschillende films gemaakt. Dus ik krijg het jaar wel vol.

Amfortas (Links knielend) wordt aangewezen als de bewaker van de Graal

Over de film

De eerste film die ik wil bespreken is Parsifal, gemaakt in 1912. Laat dat jaartal even op je inwerken. Meer dan 100 jaar geleden.
...
Film, als in bewegend beeld door middel van een band van celluloid film was pas echt mogelijk zo rond 1880. Een eerste filmmaatschappij ontstond pas in 1894 en de eerste films werden voor geld vertoond in 1895. En 17 jaar later was er een film van 50 minuten die een van de belangrijkste opera's van die tijdsperiode (Parsifal van Richard Wagner) naar het grote doek wilde brengen. Via youtube en Eyefilm is een kopie van die film nog beschikbaar. De versie die ik keek was zonder geluid. Maar gelukkig kun je eindeloos Parsifal de opera luisteren via Spotify.

En dit is nog niet eens de eerste verfilming van een Arthur verhaal of een Parsifal verhaal. In 1904 werd er ook al een poging gewaagd.

Plot (spoilers)

De film opent met een stoet van ridders die naar een kathedraal gaan. Daar wijst de Bisschop van Monsalvato ridder Amfortas aan als Heer van de Graal, een belangrijke verantwoordelijkheid. Een duif verschijnt op de Graal om de zegen van God te symboliseren (en een special effect!). De twee tovenaars Klingsor en Kondry spannen al meteen samen om Amfortas tot zonde te verleiden, dan wel de Graal te stelen.

Kondry laat zich vastbinden en mishandelen door een groep bandieten, op een weg waar Amfortas langskomt. Hij bevrijdt haar (klassieke Wounded Gazelle Gambit). Kondry speelt daarna meesterlijk in op het ego van Amfortas. Amfortas neemt Kondry mee naar zijn kasteel. Er wordt gekust!

Een engel ontzegt Amfortas toegang tot de Graal

Gauw gaat Amfortas naar de Graal om te zien welk effect zijn transgressie heeft gehad. Maar een vrij stoere engel ontzegt hem de toegang en verdwijnt dan (alweer een special effect!). Amfortas stort ter aarde en krijgt meteen een geheimzinnig ziekte die hem erg verzwakt.
Amfortas wordt naar huis gebracht en hij biecht bij de Bisschop, die hem streng de les leest.

De bisschop en Amfortas vragen God om een nieuwe bewaker van de Graal en zij krijgen een visioen van Parsifal. Parsifal slaapt op dat moment langs een meer, maar hij wordt gewekt door een engel en vindt een speer. Hij gaat op pad. Zijn moeder vindt het maar niks dat hij op pad wil en probeert hem tegen te houden, tevergeefs.
Op zijn reizen komt Parsifal een ridder tegen, die hem alles leert wat hij moet weten over ridderschap. Parsifal neemt de uitrusting en wapens van zijn vader op, en trekt de wereld in.

Kondry (L) en Klingsor (R) zien Parsifal in hun magische spiegel.

Maar de tovenaars Klingsor en Kondry zitten ook niet stil. Met hun magie bemerken zij Parsifal en willen hem ook in het ongeluk storten. Klingsor en Kondry doen zich voor als edelen en sluiten vriendschap met Parsifal.
Ondertussen herkent de bisschop Parsifal uit zijn visioen. Hij verteld Parsifal over de Graal. De kelk waarmee het bloed van Jezus werd opgevangen (Hij wordt nog even realistisch geprikt door een enge romein). Engelen brachten deze kelk naar het kasteel van de Graal, waar Amfortas Koning was over de Graal. De bisschop is blij dat hij Parsifal gevonden heeft, deze kan de plaats van Amfortas innemen.
Klingsor laat er geen gras over groeien en probeert Parsifal meteen uit de weg te ruimen. Maar Parsifal laat zich niet zo makkelijk verslaan. Parsifal verlaat Klingsor en Kondry en gaat op weg naar de kerk van de Graal. Onderweg wordt hij weer onderschept door Klingsor, die ditmaal in de gedaante van een oude man Parsifal op de verkeerde weg stuurt.
Eenmaal in de tempel zelf proberen Klingsor en Kondry Parsifal ook te verleiden. Maar Parsifal is daar wat minder gevoelig voor dan Amfortas.
In een laatste poging om Parsifal uit de weg te ruimen, roepen Klingsor en Kondry een paar mannen of duivels op, die Parsifal moeten doden. Maar Parsifal verslaat hen allen.

Amfortas is niet meer in staat om het wonder van de Graal op te roepen. Maar Parsifal komt op tijd en wanneer hij zich bij de Graal voegt, manifesteer de Heilige Geest zich wel.

Mening

Voor een oude film uit 1912 is dit nog een heel respectabele film. Het tempo ligt extreem laag, het acteerwerk is wat overdreven, zoals altijd bij stomme films. Maar het verhaal, wanneer je er eenmaal een beetje inkomt, is aangrijpend en er zijn verschillende special effects te zien.
Kondry is overtuigend als verleidster van Amfortas en Parsifal. De wanhoop van Amfortas over het overtreden van de regels is ook invoelbaar. En de jonge Parsifal in zijn barbaarse kledij, voor hij een ridder wordt, is lekker enthousiast.

Maar het blijft wel een stomme film uit 1912 en soms zijn de motivaties niet goed te volgen. Waarom willen Kondry en Klingsor de Graalridders verleiden en in het ongeluk storten? Zelf kunnen zij niets met de Graal. Waarom is Parsifal immuun voor de verleidingen van Kondry?
Kijk hem vooral voor de curiositeitswaarde.