Pickman's Model

In mijn (zelfopgelegde) uitdaging om eens in de maand een verfilming van een Lovecraft - verhaal te kijken, keek ik voor de maand maart naar Pickman's Model (2022). Dit is een aflevering uit de serie Guillermo del Toro's Cabinet of Curiosities, een serie afleveringen voor Netflix, waarin Guillermo del Toro de kans geeft aan andere filmmakers om een griezelig verhaal te verfilmen. Del Toro kennen we natuurlijk van films als Nightmare Alley en Pacific Rim. Maar deze film is van Keith Thomas en met Ben Barnes (Westworld, Stardust) en Crispin Glover (Mr. K., American Gods). 

    

Pickman's Model werd door H. P. Lovecraft geschreven in 1926 en een jaar later gepubliceerd in een tijdschrijft. Inmiddels bijna honderd jaar oud en nog steeds een vrij onaangenaam verhaal. Deze verfilming heeft belangrijke delen van het verhaal wel losgelaten. 

Spoilers

De film opent met een klasje van rijke, jongemannen die lessen volgen om later kunstenaar te worden. Ze tekenen, schilderen en bestuderen de kunst van anderen. William Thurber (Barnes) is een prominent lid van de klas. Op een dag voegt Richard Upton Pickman (Glover) zich ook bij de klas. Hij is veel ouder dan de rest, heeft een intense manier van kunst maken, heeft zorgwekkende onderwerpen voor zijn schilderijen en is in ieder opzicht een vreemde eend in de bijt. 

Thurber legt toch contact met Pickman en bekijkt zijn schilderijen. Deze zijn zo mogelijk nog verontrustender dan zijn werk in de klas. Een afzichtelijke heks serveert een kanniballistisch diner van haar man aan haar mede - heksen. Thurber vlucht weg en blijft langdurig last houden van vreemde visioenen en dromen. Pickman verlaat de school en keert niet meer terug.  

Jaren later is Thurber een succesvol eigenaar van een museum en hij heeft een lieve vrouw (Leman) en zoontje. Maar dan duikt Pickman weer op, met zo mogelijk nog verontrustender kunst. Hij heeft zelfs een medewerker van het museum zover gekregen om een tentoonstelling rondom zijn werk te organiseren. De dromen en de visioenen van Thurber komen ook meteen weer terug en zijn zo mogelijk nog enger dan eerder. Hij verbiedt zijn medewerkers om de kunst van Pickman tentoon te stellen. 

Maar Pickman is inmiddels ook brutaler geworden. Hij stuurt een schilderij naar het huis van Thurber, waar zijn jonge zoontje het ziet. Ook weet hij een uitnodiging los te krijgen en charmant te babbelen met de vrouw van Thurber, die in Pickman een gevoelige ziel denkt te herkennen. Thurber moet niets van Pickman hebben, maar durft ook niet te vertellen over de zorgwekkende schilderijen of de vreemde dromen die hij heeft. Dus zijn medewerkers en familie begrijpen niet goed wat hij tegen Pickman heeft.

Het komt tot een confrontatie tussen Thurber en Pickman in de kelder onder de woning van Pickman. Daar blijkt dat Pickman extreem perverse en zorgwekkende schilderijen maakt, die de realiteit en zeker de mentale gezondheid van iedereen lijken te beïnvloeden. Tijdens deze confrontatie sterft Pickman en raakt Thurber alleen maar verder getraumatiseerd. Maar hij denkt dat alle horror van Pickman nu eindelijk voorbij is. 

Wanneer de volgende dag het museum weer opent, blijkt dat de schilderijen van Pickman er op miraculeuze wijze toch hangen! En een van de museummedewerkers is al zo beïnvloed geraakt, dat hij zichzelf gruwelijk heeft verwond. Thurber haalt snel zijn vrouw en kind weg uit het museum, maar niet voordat zij ook onder de invloed zijn geraakt van de schilderijen. Pickman heeft zelfs na zijn dood nog invloed. 

Conclusie

De film laat het oorspronkelijke verhaal van H. P. Lovecraft grotendeels los en gaat zijn eigen weg. Desondanks blijft het oude thema wel overeind. Pickman is nog steeds een kunstenaar, met een vreemde achtergrond, die zorgwekkende kunst maakt. En met zijn kunst zegt hij iets over een werkelijkheid die anderen niet kunnen (of willen) waarnemen. En ik denk dat de keuzes van Keith Thomas beter werken voor het scherm. Het geschreven verhaal is wat tammer, en dat komt eigenlijk alleen goed tot zijn recht als geschreven verhaal. Verfilmd zou het waarschijnlijk te saai worden.  

Verder is Glover fantastisch als waanzinnige kunstenaar, die zijn zaakjes nog net zo voor elkaar heeft, dat hij kan functioneren. Alle waanzin komt naar buiten in zijn kunstwerken. Barnes doet het ook goed als normale man, die verstrikt raakt in de waanzin van dingen, die de mensen niet kan en mag weten. En hij sleept zijn hele familie mee in zijn ondergang. 

Prima aflevering, kijk hem vooral eens.