Het betoverde land achter de kleerkast

In mijn zelf-opgelegde uitdaging om eens in de maand een belangrijk boek uit mijn jeugd te herlezen en te bekijken wat ik er nog van vind, lees ik voor de maand september "Het betoverde land achter de kleerkast". De Nederlandse vertaling van het beroemde verhaal The Lion, The Witch and the Wardrobe van C. S. Lewis. het is boek 1 uit de Kronieken van Narnia. Hij schreef deze verhalen in 1950. 

Deze staat al heel lang in mijn boekenkast.

Deze verhalen leerde ik niet in boekvorm kennen, maar via (alweer) een serie van de BBC. In november en december van 1988 zond de BBC The Lion, the Witch and the Wardrobe uit op tv. Ik was toen 11. En omdat het de kerstperiode was, associeer ik de serie nog altijd met kerstmis. Pas later leerde ik de boeken kennen en ik verzamelde de serie met de oranje banden van uitgeverij Leopold. Het exemplaar dat ik heb is uit 1989, dus ik vermoed dat ik het boek dan in 1989 of 1990 gekregen heb, ik zal 12 of 13 geweest zijn. Toen waarschijnlijk al iets te oud voor de doelgroep.
Nog weer later werden de verhalen verfilmd tot bioscoopfilms. De eerste film heb ik in de bioscoop (waarschijnlijk eind 2005) gezien met vriend +D, die mij vertelde dat de verhalen een diep-christelijke allegorie waren. Die hint had ik eerder niet opgepikt. En nog weer later las ik de verhalen ook voor aan mijn zoon en dochter.

Indruk toen

Toen ik het boek las, vond ik het een spannend avonturenverhaal. Ik kende de serie natuurlijk al, dus ik werd niet meer verrast door de plotontwikkelingen. Maar ik vond het wel leuk om alle verschillende toverdieren voorbij te zien komen. 

De BBC serie

Spoilers

Hoofdstuk 1 - 5

Het verhaal opent met de introductie van de kinderen Peter, Susan, Edmund en Lucy Pevensie die Londen moeten ontvluchten vanwege the Blitz en bij een professor in een landhuis op het geïsoleerde platteland moeten gaan wonen.

Lucy vindt snel een kleerkast met een doorgang naar een betoverd land (op p10! C. S. Lewis hield van doorwerken). Daar ontmoet zij meneer Tumnus, een Faun, en leert over Narnia en alle vreemde wezens die er leven. Hij vertelt haar over de Witte Tovenares, haar schrikbewind en de Eeuwige Winter zonder Kerst. Lucy keert snel terug naar huis. 

Weer in het landhuis aangekomen geloven haar broers en zus haar niet. Even later verdwijnt ook Edmund naar Narnia (P24, C. S. Lewis laat er geen gras over groeien). Hij ontmoet de Witte Tovenares en valt onder haar betovering. Hij belooft haar om zijn broer en zussen ook naar Narnia te brengen. Zij vraagt hem ook meteen om haar bestaan geheim te houden voor zijn broer en zussen.
Eenmaal terug in de echte wereld liegt Edmund over zijn avonturen tegen Peter en Susan. Peter en Susan denken nu dat de waanideeën van hun zusje sterker worden en worden nog gevoed door Edmund ook. Ze besluiten te gaan praten met de Professor. Deze gebruikt logica om Peter en Susan te overtuigen dat Lucy degene is, die de waarheid spreekt en Edmund degene is die liegt, gebaseerd op gedrag uit het verleden. Maar dan moeten Peter en Susan ook de conclusie trekken dat er andere werelden zijn. Met die conclusie heeft de professor geen moeite, maar Peter en Susan moeten even slikken.

De film

Hoofdstuk 6 - 11

Alle kinderen belanden in Narnia (P44!). Edmund zaait twijfel. Hoe kunnen de broers en zussen weten dat de Witte Tovenares kwaad is? Dan ontmoeten de kinderen de familie Bever, die nemen de kinderen in huis en geven hen een goede maaltijd. De naam Aslan de Leeuw valt. Meneer Bever vertelt de kinderen over de politieke situatie in Narnia. Aslan de Leeuw is Koning van Narnia, in naam van Zijn Vader, de Keizer van over zee. En Hij komt naar Narnia. De kinderen moeten naar de Stenen Tafel om daar Aslan te ontmoeten. En aangezien de Witte Tovenares geen mens is, kan zij nooit de rechtmatige Koningin van Narnia zijn. 

Ondertussen verdwijnt Edmund. Meneer Bever vermoedt meteen dat hij eerder in Narnia was en contact heeft gelegd met de Witte Tovenares en nu naar haar toe is. De reis naar de Stenen Tafel wordt nu een vlucht. 

Edmund is inderdaad naar de Witte Tovenares gegaan. Hij komt aan bij haar paleis en ziet in steen veranderde wezens, slachtoffers van de Witte Tovenares. Wanneer Edmund de Witte Tovenares weer ziet, is zij erg ontevreden over hem. Hij heeft tenslotte zijn broer en zussen niet meegenomen, waardoor hij zijn opdracht niet vervuld heeft. 

De Bevers en de kinderen kunnen niet hopen de Witte Tovenares voor te zijn. Maar ze kunnen haar wel ontwijken. Onderweg komen ze de Kerstman tegen. Dankzij de magie van de Witte Tovenares is het altijd winter in Narnia, maar nooit Kerstmis. Nu de Kerstman is gearriveerd, is dat een teken dat haar macht taant.
Ondertussen reist Edmund met de Witte Tovenares ook naar de Stenen Tafel. Tijdens deze reist zet de dooi in en wordt het de Witte Tovenares duidelijk dat haar macht afneemt.

Hoofdstuk 12 - 16

Wanneer de kinderen met de Bevers aankomen bij de Stenen Tafel, is Aslan de Leeuw daar al met zijn gevolg. Dienaren van de Witte Tovenares voeren een aanval uit op het kamp van Aslan en Peter doodt zijn eerste vijand. 

De Witte Tovenares realiseert zich dat zij snel moet ingrijpen als zij haar macht wil behouden. Zij roept haar leger op en besluit om Edmund te doden. Dan kunnen er niet vier mensen op de vier tronen van Narnia zitten. Maar hij wordt bevrijd door het leger van Aslan, terwijl de Witte Tovenares weet te ontkomen.

De Witte Tovenares laat het er niet bij zitten. Zij eist bij Aslan het bloed van Edmund op, aangezien hij een verrader is, en alle verraders aan haar toebehoren. Aslan geeft toe dat zij gelijk heeft, maar hij sluit een onduidelijke deal met haar. 

Aslan leidt zijn gevolg weg van de Stenen Tafel en wil niet zeggen wat hij heeft afgesproken met de Witte Tovenares. Hij draagt veel van zijn plannen voor de komende strijd over aan Peter. Susan en Lucy zijn wat gevoeliger dan Peter en volgen Aslan wanneer hij terugkeert naar de Stenen Tafel. Aslan offert zichzelf aan de Witte Tovenares in plaats van Edmund en Aslan sterft. 

De meisjes rouwen bij het lichaam van Aslan. Wanneer de zon echter opkomt, en de eerste zonnestraal Aslan raakt, komt hij weer tot leven (Ik zag het echt niet). Hij kon weer tot leven komen, omdat hij onschuldig was en zich opofferde voor een schuldige. De herrezen Aslan neemt de meisjes mee naar het Kasteel van de Witte Tovenares en daar brengt hij alle standbeelden weer tot leven. Aslan leidt deze bevrijdde wezens naar het slagveld waar Peter en Edmund strijden tegen de Witte Tovenares en haar leger. 

Hoofdstuk 17

Het leger van Peter en Aslan heeft gewonnen. Na afloop worden Peter, Susan, Edmund en Lucy gekroond tot Koningen en Koninginnen van Narnia. Zij groeien op en regeren wijs over het hele land. Op een dag horen zij over het Witte Hert, dat wensen kan vervullen. Zij besluiten er jacht op te maken. Het Witte Hert leidt hen terug naar de kleerkast en Engeland. Eenmaal weer thuis blijkt dat de professor heel goed weet dat de kleerkast soms naar Narnia leidt.  

Indruk nu

Dit is een kinderboek met korte hoofdstukken en een spannend, snel voortgaand verhaal. Leuk om weer te herlezen. De Christelijke allegorie ligt er niet te dik bovenop (dat is in latere boeken wel anders, en die worden er daarmee niet beter op). 

Een leuke introductie voor jonge kinderen, als je ze later de fantasy-kant op wil duwen.