På ferie i Danmark - Jelling

Tijdens onze vakantie in Denemarken hebben we ook nog aan ons cultuurbesef gewerkt. We zijn naar Jelling geweest om daar het museum Kongernes Jelling te bezoeken. Dit is een museum geheel gewijd aan de Koningen Gorm de Oude en Harald Blauwtand.


Het museum in Jelling is onderdeel van het Nationale Museum van Denemarken en is alle dagen gratis toegankelijk. En er is heel veel gedaan met het interactief maken een aanschouwelijk maken van de kennis over Jelling en de Koningen die er heersten. En een groot deel van het museum bevindt zich buiten.

De palissade

Het begint al goed met de Palissade hierboven, bij de ingang. Deze is ongeveer 3 meter hoog, gemaakt van harde eik en omringde het hele gebied van Jelling. Dat kwam neer op een ruw vierkant met zijden van meer dan 350m. Dus de oude Denen hebben bijna anderhalve kilometer aan palissade gebouwd. En dat was kennelijk nodig ook in deze onrustige tijden.

Op de Vikingtroon

Binnenin het museum werden we door verschillende zalen meegetroond door de leefwereld van de oude Denen. We leerden over hun dagelijks leven, over de manier van handel drijven. Er zijn zelfs dirhams in Jelling gevonden, wat suggereert dat ze handel dreven met het verre Bagdad. Waarschijnlijk dreven ze handel met handelaren uit Bagdad in Istanbul. Via de Wolga en de Dnepr konden ze daar in de buurt komen. 

Verder was er ook een hoop te zien over de leefwereld van de Denen. Het leven was vaak zwaar en bruut. Er werd veel gevochten tussen de verschillende groepen en het waren Gorm de Oude en zijn zoon Harald Blåtand die het lukte om de groepen te verenigen en wat vrede en voorspoed te creeëren.

Bovenop Jelling

En met die vrede en voorspoed hadden ze ook meteen tijd om bij Jelling dus een heel leefcomplex uit de grond te stampen. Veel daarvan is redelijk recent pas weer ontdekt, maar er gebeurden daar vreemde dingen. 

Ten eerste natuurlijk de enorme palissade om het hele complex. Op de foto hierboven kun je de witte, rechtopstaande pilaren zien. Dat zijn stenen kolommen die de plaats van de houden boomstammen aangeven, die de palissade ondersteunden. 

Verder sta ik op een van de twee grafheuvels van Jelling. In een van deze heuvels was waarschijnlijk Gorm de Oude begraven, hoewel hij waarschijnlijk later een christelijke herbegrafenis heeft gekregen in de Kerk van Jelling. De andere was waarschijnlijk bedoeld voor zijn vrouw, maar zij is daar nooit begraven. 

Dan zijn ook nog platte stenen te zien. Die markeren de omtrek van een enorm schip. Deze stenen zijn nieuw, er lagen eerst andere, rechtopstaande stenen. Een beetje als in Carnac. Er zijn op meerdere plekken groepen stenen gevonden die de omtrek van een schip uitbeelden. Het vermoeden is dat het een onderdeel van een cultus was om de doden een veilige reis naar het hiernamaals te geven. De oudste grafheuvel van Jelling ligt in het midden van dit enorme schip. 

De twee grafheuvels zijn goed te zien, met de kerk in het midden.
De uitlijning van het dodenschip omvat beide grafheuvels.
Langs de randen is nog een deel van palissade te zien.

Tussen de twee grafheuvels is later nog een houten kerk gebouwd, toen Harald Blåtand zich tot het christendom bekeerde. En nog later die kerk ook weer uitgebreid en deze staat er nog steeds. En de reden dat we weten hoe belangrijk deze plek was, staat bij de kerk. Daar zijn twee stenen geplaats, beschreven met runen, waarop Gorm de Oude en Harald Blåtand vertellen hoe zij Denemarken verenigd hebben.

Uitgeput

Kongernes Jelling is een vrij klein museum met een smalle focus. Maar voor de Denen natuurlijk heel belangrijk. Het was leuk om wat te leren over het ontstaan van het land waar we op bezoek waren. En de grafmonumenten buiten waren zeer indrukwekkend in hun omvang. Zeker bezoeken als je in de buurt bent.