Via Netflix zag ik weer een film uit de oude doos. Omar Mukhtar: Lion of the Desert (1980) van Moustapha Akkad. In de titelrol zien we Anthony Quinn (Lawrence of Arabia). Verder zien we ook nog Oliver Reed, Rod Steiger, John Gieldgud (The Scarlet and the Black, Around the World in 80 Days)en Irene Papas.
De film is gebaseerd op waargebeurde gebeurtenissen uit de Italiaanse kolonisatie van Libië. Omar Mukhtar was lid van de Senoessie en leidde lange tijd de strijd tegen de Italiaanse overheersers, tot hij uiteindelijk gevangen werd genomen en na een show-proces werd opgehangen. Hij geldt nog steeds als held in Libië. Deze film is dan ook tot stand gekomen met steun van de Libische Staat, toen nog onder leiding van Moammar Ghaddafi. Deze film gaat over de laatste jaren van de strijd, wanneer Rodolfo Graziani zich met de strijd tegen de opstandelingen in Libië bemoeit.
Spoilers
Waargebeurd, maar obscuur, lees verder op eigen risico.
De film begint met wat historische context van Italiaanse kolonisatie van Libië. Deze bestaan uit echte filmbeelden uit die tijd, wat er meteen even inhamert dat alle ellende die we nog te zien zullen krijgen, echt is.
Dan gaan we door naar het overdadige paleis van Benito Mussolini (Steiger), die gefrusteerd is dat in de Italiaanse Kolonie van Libië nog steeds zoveel strijd tegen de overheersing van Italianen is. En vooral dat hij niet wint! Er zijn verdikkie al vijf generaals verloren in de strijd! Hij stuurt zijn beste Generaal, Rodolfo Graziani (Reed) om aldaar orde op zaken te stellen en die weerspannige woestijnbewoners eens een lesje te leren.
Dan zien we de woestijnbewoners in kwestie. Zij leven vreedzaam met hun tenten en kuddes in de woestijn en trekken van oase naar oase. Een oude man, Omar Mukthar (Quinn) geeft de kinderen les uit de Koran en probeert hen de Islamitische wijsheden bij te brengen.
Graziani pakt flink uit, het modernste wapentuig wordt samen met veel soldaten naar Libië verscheept. En met zijn enorme vuurkracht weet hij veel land te beheersen. Maar Omar Mukthar weet dat hij het in een directe strijd met de Italianen niet kan winnen. Hij laat zijn volk zich terugtrekken in de woestijn en als een guerillastrijder voert hij steeds, korte snelle aanvallen uit. Hij lokt de Italianen in de val en verdwijnt weer in de woestijn voor zij terug kunnen slaan.
Dan besluit Graziani tot onderhandelingen. Maar dit is slechts een manier om de strijd te vertragen. Omar Mukhtar is een integer man. Hij is niet om te kopen of te verleiden tot vrede in ruil voor geld of bezittingen. Maar de Italianen zijn ook niet bereid om echte vrede te sluiten, de onderhandelingen worden alleen gebruikt om nog meer troepen naar Libië te verschepen.
Dan besluit Graziani om echt alles uit de kast te halen. Hij valt de burgerbevolking aan en sluit hen op in concentratiekampen (een methode die de Britten ook toepasten in de Tweede Boerenoorlog en zeer effectief was). Hierbij worden weer historische beelden gebruikt van de ingerichte kampen, om maar weer aan te geven hoe gruwelijk de daden van de Italianen waren.
Verder worden de aanvallen van Graziani en de Italianen op de posities van Omar Mukthar en zijn strijders ook steeds heftiger. Omar Mukhtar wordt na 20 jaar strijd leveren ook een dagje ouder en wordt uiteindelijk gevangen genomen.
Dan wordt er een showproces ingericht, waarbij Omar Mukhtar ter dood veroordeeld wordt, aangezien hij in opstand kwam tegen de staat. Hij wordt publiekelijk opgehangen. Maar de rust keert niet weer in Libië en de strijd blijft doorgaan.
Conclusie
Deze film wil eigenlijk een vervolg zijn op Lawrence of Arabia, met weer een strijd van dappere en eenvoudige woestijnbewoners, die zich verzetten tegen een moreel corrupte en militair modernere overmacht. Anthony Quinn is als Omar Mukhtar een iets oudere en kalmere versie van Auda Abu Tayi uit Lawrence of Arabia. De Italianen doen met hun wreedheden en moderne wapentuig niet onder voor de Ottomanen en de Duitsers uit Lawrence of Arabia. Zelfs de muziek is van Maurice Jarre. Maar het is wel duidelijk dat deze film net niet het budget had van zijn (spirituele) voorganger. Er wordt af en toe wel erg opzichtig met camerahoeken gewerkt om te verbergen dat er geen geld was voor massa-scenes of special effects.
Maar met deze film wordt er wel aandacht gegeven aan een verder obscuur stukje geschiedenis aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Bij kolonialisme in Afrika denken we meestal aan de vele koloniën van de Britten en de Fransen, de gruwelen van België in de Congo of de slavenhandel. Maar in de vroeg - twintigste eeuw zijn de Italiaanse Fascisten ook flink tekeer gegaan in Libië. Wat dan weer slecht te rijmen is met Italië (en Rome) als bron van Europese beschaving.
De film is ook op Youtube te zien, dus bekijk het daar vooral eens.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten