The Dirty Dozen

Netflix heeft onlangs weer een paar klassieke films opgenomen in het aanbod. En een daarvan is de beroemde WOII film The Dirty Dozen (1967).

Geweld, seks, geweld en geweld,
wat wil je nog meer?

The Dirty Dozen was oorspronkelijk een boek. Dit boek werd verfilmd door Robert Aldrich (Flight of the Phoenix) met hoofdrollen voor Lee Marvin (The Iceman Cometh), Ernest Borgnine (Flight of the Phoenix), Charles Bronson (Once upon a Time in the West), Jim Brown (Mars Attacks!), John Cassavetes (Rosemary's Baby), Robert Ryan (The Iceman Cometh), Telly Savalas (Horror Express), Donald Sutherland (The Pillars of the Earth) en Clint Walker (The Ten Commandments).

Spoilers

In de gevangenis

De film opent aan de vooravond van D-Day. In Groot Brittannië moet de Amerikaanse Majoor Reisman (Marvin) getuige zijn van de executie van een jonge, Amerikaanse soldaat. Het doet hem weinig. Daarna wordt hij bij zijn superieuren geroepen (waaronder Borgnine). Hij krijgt een geheime missie, Amnesty. Hierbij moet hij twaalf veroordeelde, militaire gevangen omvormen tot een groep elite-soldaten. Zij moeten dan achter de linies een zelfmoord missie uitvoeren. In een kasteel nabij Rennes brengen veel Duitse officieren hun vrije tijd door. Wanneer de mannen van missie Amnesty dat kasteel weten op te blazen en veel officieren weten te doden, vlak voor D-Day, dan zal D-Day waarschijnlijk makkelijker verlopen. De veroordeelden kunnen dan amnestie voor hun misdaden krijgen. 

Training

Reisman heeft hier bezwaren tegen, maar wordt onder druk gezet om in elk geval de mannen (waaronder Bronson, Brown, Cassavetes, Savalas, Sutherland en Walker) te spreken. Hij besluit hen op te leiden. Maar dat gaat niet makkelijk. De mannen zijn niet voor niets veroordeeld tot zware straffen. Ze hebben mensen vermoord, mishandeld, bestolen of verkracht. Ze vertonen bijna allemaal onaangepast gedrag: agressie, afkeer van gezag, religieuze wanen, vrouwenhaat, beperkte intelligentie, waardoor het moeilijk is ze te trainen. Maar uiteindelijk komen de soldaten toch samen. Ze bouwen samen hun eigen kamp, trainen, komen in opstand tegen het gezag over het gebrek aan warm water om te scheren. Als individuen en als team groeien zij.

Dan is er Colonel Breed (Ryan). Hij gelooft niet in deze missie en vindt het maar niks dat hij niet precies weet waar Reisman mee bezig is. Wanneer de Dirty Dozen gebruik moeten maken van zijn parachute-trainingsfaciliteiten, probeert hij hen te dwingen te vertellen wat hun missie is. Gelukkig weet Reisman net op tijd terug te keren, zodat de Dirty Dozen hun training af kunnen maken.
Colonel Breed heeft toch nog een weerzin tegen de Dirty Dozen en wil eigenlijk Missie Amnesty stoppen en iedereen weer terugsturen naar de gevangenis of het schavot. Maar Reisman maakt een weddenschap dat zijn mannen het hoofdkwartier van Breed in kunnen nemen tijdens een oorlogssimulatie die binnenkort gehouden wordt.
Met goede planning en het strategisch breken van de regels en het plegen van oorlogsmisdaden weten de Dirty Dozen inderdaad het hoofdkwartier van Breed in te nemen. Hiermee bewijzen zij hun kunde en hun totale onaangepastheid.

Missie

Dan is het tijd voor de missie. De mannen doorlopen alle aspecten van hun missie en worden dan gedropt boven Rennes om daar het kasteel met de Duitse officieren in te nemen. De missie verloopt redelijk volgens plan. Jiminez (Lopez) sterft tijdens de parachute-landing, maar Reisman en Wladislaw (Bronson) weten het kasteel succesvol te infiltreren, gekleed als Duitse officieren (een oorlogsmisdaad). Zij laten de anderen een voor een binnen. Maar dan gaat het mis. 

De psychiatrische patient met religieuze wanen en
misogynie draait volledig door. 

Maggott, die overduidelijk niet stabiel was, en veroordeeld was voor het vermoorden en verkrachten van verschillende vrouwen (terwijl hij in dienst was) en lijdt aan religieuze wanen, draait door de stress van de missie helemaal door. Hij steekt een Duitse vrouw dood (alweer een oorlogsmiddaad) en begint daarna in het wilde weg te schieten. Hij wordt vrij vlotjes door een collega uitgeschakeld, maar het leed is al geschied, de Duitsers hebben door wat er gaande is. 

De Duitse leidinggevenden vluchten met hun minaressen naar een schuikelder, terwijl de soldaten het hoofd mogen bieden aan de Dirty Dozen. De mensen die nog in het kasteel aanwezig zijn, worden snel overmeesterd. Alle Duitse gevangen worden geëxecuteerd (nog een oorlogsmisdaad) Het leidt tot een zwaar gevecht met veel slachtoffers aan beide kanten. Uiteindelijk weten de sterk gereduceerde Dirty Dozen de tegenstanders te verslaan. De officieren en hun vrouwen worden levend verbrand in de schuilkelder (en nog een oorlogsmisdaad). Alleen Reisman, Wladislaw en Bowren (Jaeckel) overleven de missie. 

Conclusie

Ik weet niet goed wat ik moet denken van deze film.

Indertijd was het een grote hit in de bioscopen in de VS en Frankrijk. En het was ook een inspiratie voor veel andere films over de dappere avonturen van elite - eenheden in WOII, zoals bijvoorbeeld Where Eagles Dare (1968) en Kelly's Heroes (1970). Maar ook in films als Private Benjamin (1980) zie je de inspiratie van deze film (de training en het oorlogsspel zijn bijna geheel gelijk). En films als de Expendables serie (2010, 2012 en 2014) en Inglourious Basterds (2009) borduren natuurlijk ook voort op dit thema.
Maar deze film haalde destijds ook heel wat kritiek op de hals van recensenten, maar ook van de acteurs zelf. De film hangt van oorlogsmisdaden en wreedheden aan elkaar. De "helden" van het verhaal zijn allemaal criminelen veroordeeld voor misdaden gepleegd terwijl ze in dienst waren van het leger. En het hoogtepunt van de film is natuurlijk een gruwelijke oorlogsmisdaad, die zelfs weer de misdaden van de Nazi's voor de geest haalt (mensen opgesloten in een kleine ruimte worden gedood door dodelijk materiaal van boven).

De daden van de "Dirty Dozen" worden in de film verheerlijkt als mannelijk, dapper en slim. Tegen alle kansen in, weten ze toch te slagen. Ondanks dat ze worden tegengewerkt door hun eigen mensen en ze een dodelijke missie hebben. Maar ik kan niet vergeten dat ze bijna stuk voor stuk ernstige misdadigers zijn. De schattige scenes waarin ze nader tot elkaar komen, hun moeilijke achtergrond geduid wordt en de slimmigheidjes die ze uithalen om hun training door te komen, worden gekleurd door het feit dat ze allemaal moordenaars, geweldplegers of verkrachters zijn.
Dus aan de ene kant zijn er moordenaars, geweldplegers en verkrachters, aan de andere kant de Nazi's. Wie zijn de slechten en wie de goeden?
En ook de leiding van beide legers is niet veel beter. De Amerikaanse generaals zijn geheel bereid om lastige soldaten op een zelfmoordmissie te sturen, om zichzelf de moeite te besparen van het daadwerkelijk bestraffen van veroordeelde misdadigers. Maar de Duitse officieren vinden het ook geen probleem om hun soldaten en bedienden over te laten aan een invasie-macht, terwijl ze zelf de veiligheid van een schuilkelder zoeken.
En dan de Dirty Dozen zelf. Waarschijnlijk zijn Jefferson en Jiminez alleen maar veroordeeld met zware straffen omdat ze etnische minderheden waren. Maggott is zo overduidelijk knettergek, die had nooit opgenomen mogen worden in het leger. Posey en Pinkley zijn verstandelijk beperkt en zijn zich waarschijnlijk niet eens volledig bewust van de consequenties van hun acties, zowel deelnemen aan het leger, als hun misdaden. Dus daar komt het Amerikaanse leger er ook niet mooi vanaf.

Dus...is dit een complexe film met een diepere boodschap over de waanzin van oorlogsvoering en de schade die dat doet aan de deelnemers? Of is dit een hele oppervlakkige film over een stel testosteronen-bommen die doen waar ze goed in zijn?