Spoilers
De Stilte van de Vrouwen (The Silence of the Girls) is een hervertelling van de Ilias, de strijd om Troje, maar dan verteld vanuit het perspectief van de vrouwen. Het verhaal mag na al deze eeuwen bekend zijn.
Maar wat betekende deze strijd van tien lange jaren nou voor de vrouwen? Het verhaal volgt Briseïs, een Koningin van een van de cliënt - staten van Troje. Ze moet eerst toekijken hoe haar stad aangevallen wordt door de Grieken. Haar man, broers en andere familie wordt vermoord en zij wordt als buit meegeroofd door de Grieken. Uiteindelijk wordt zij aan Achilles gegeven.
Wanneer Agamemnon, de leider van de Grieken zijn eigen buit Chriseïs moet opgeven om een plaag van Apollo te bezweren, legt hij claim op Briseïs, wat leidt tot de twist met Achilles, die daarna weigert om nog deel te nemen aan de strijd. Uiteindelijk valt ook Troje en ondergaan de vrouwen van Troje hetzelfde lot als eerder Briseïs.
In de roman volgen we Briseïs en af en toe Achilles. En de gruwelen van de oorlog voor de burgers worden wel heel duidelijk gemaakt. Briseïs is met de dood van al haar familieleden en de dagelijkse verkrachting door eerst Achilles en later Agamemnon nog relatief goed af. Vrouwen van minder hoge status of met een minder mooi uiterlijk overkomt exact hetzelfde, maar worden misbruikt door alle soldaten, mogen als krijgsgevangene nog allerlei andere vrouwen-taken verrichten en hebben geen enkele zekerheid dat iemand voor hun kinderen zal zorgen.
Bovendien is er altijd de dreiging van geweld. De vrouwen zijn slaven en van generlei waarde. Als de mannen hun dag niet hebben, onderling ruzie hebben of gewoon zin hebben om iemand half-dood te slaan, dan doen ze dat. Briseïs is dan ook constant bezig met het tevreden houden van de mannen in haar leven. Ze zorgt ervoor dat ze eten hebben, dat ze geen last van haar hebben, dat ze stil en onopvallend alles doet om de mannen maar rustig te houden.
Conclusie
Een zeer deprimerend verhaal, maar nog steeds actueel. Het toont maar weer eens aan hoe kwetsbaar vrouwen toen en nu nog steeds zijn wanneer er een oorlog uitbreekt. De mannen praten allemaal reuze nobel over eer en belangen. Maar ondertussen worden er kleine ruzietjes uitgevochten, botsen er karakters en daartussen worden ongeschuldige burgers en dan met name vrouwen en kinderen gemangeld.
Ook de scenes in Lyrnessus waarin Briseïs zich bedenkt dat alle zichtbaar zwangere vrouwen ook vermoord zullen worden. Door hun buiken te doorboren en daarmee ook hun ongeboren kinderen te doden. Hoe alle jongens, hoe jong ook, ook vermoord zullen worden. Alles om te voorkomen dat deze jongens zullen opgroeien tot mannen om later wraak te nemen. Oorlog was genocide.
De titel refereert ook naar de positie van onmacht van de vrouwen. De vrouwen en met name Briseïs spreken bijna nooit. Al hun gedachten zijn een interne monoloog. Alleen wanneer zij onder elkaar zijn, spreken zij met elkaar. En al hun gesprekken gaan over de oorlog, overleven en hun overheersers. Ze hebben nauwelijks een mening meer en niemand is geïnteresseerd om die te horen.
Verder deed de titel me ook denken aan de film The Silence of the Lambs, waarbij Clarice nog altijd nachtmerries heeft over de lammeren die geslacht werden. De vrouwen hebben nauwelijks een andere positie. Ze zijn buit, meer niet.
Verder is Pat Barker niet de enige die de laatste tijd de Trojaanse Oorlog in een ander licht wil zien. Het British Museum heeft ook een tentoonstelling over de Trojaanse Oorlog. En volgens het NRC is deze tentoonstelling ook gruwelijk. Polyxena, prinses van Troje wordt nog even geofferd aan het einde van de oorlog, Achilles doodt nog even 12 Trojaanse jongens om aan Patrokles mee te sturen in de dood. En het gaat maar door.
Voer maar liever geen oorlog.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten