A Doll's House is gebaseerd op een toneelstuk van Noorse schrijver Henrik Ibsen, uit 1879. Het verhaal spreekt aan en is meerdere keren verfilmd voor bioscoop en televsie.
Spoilers
Het verhaal volgt Nora (Bloom) en Thorvald Helmer (Hopkins), die zich voorbereiden op kerstmis. Nora geeft veel geld uit en gedraagt zich als een klein meisje, waardoor Thorvald zich een echte vent kant voelen, die leiding geeft aan zijn huishouden.
Die dag komen er verschillende mensen op bezoek in huize Helmer, die wat meer licht schijnen op het huwelijk tussen Nora en Thorvald. Nora vertelt haar vriendin Kristine dat Thorvald lang geleden erg ziek was. Om hem te kunnen laten behandelen heeft Nora toen de handtekening van haar gestorven vader vervalsd om een lening te kunnen afsluiten om Thorvalds behandeling te kunnen betalen (vrouwen mochten niet zelfstandig beslissen over geldzaken). Nu geeft zij al haar huishoudgeld uit om de lening terug te kunnen betalen. Zij probeert op allerlei andere manieren te sparen van haar huishoudgeld om de lening af te kunnen betalen en geeft helemaal niet zoveel geld uit als Thorvald denkt.
Maar de andere bezoeker is Krogstad (Elliot), een medewerker van de bank, waar Thorvald werkt. Hij weet dat de handtekening van de vader van Nora vervalsd is. En nu wordt hij door Thorvald ontslagen! Hij zet Nora onder druk om te zorgen dat hij niet ontslagen wordt. Als Nora dat probeert bij Thorvald, gaat hij daar niet in mee. Hij weet dat Krogstad gefraudeerd heeft in het verleden.
De volgende dag komt Krogstad terug. Hij is inmiddels ontslagen en zegt nu tegen Nora dat hij Thorvald direct gaat benaderen, met de informatie over Nora's illegale handel en wandel. Nora smeekt hem om dat niet te doen, maar het is al te laat. De brief ligt al in een afgesloten brievenbus van Thorvald. Nora vraagt haar vriendin Kristine om nog invloed uit te oefenen op Krogstad, terwijl Nora probeert om Thorvald weg te houden bij zijn werk.
Het heeft allemaal geen zin natuurlijk, Thorvald leest de brief van Krogstad over Nora en hij wordt woest op Nora. Zij is een immorele en criminele vrouw en zijn leven ligt nu ook in gruzelementen! Hun huwelijk is over!
Dan komt er een nieuwe brief van Krogstad. Hierin geeft hij alle papieren waarmee hij Nora heeft kunnen chanteren terug, als gevolg van het pleidooi van Kristine. Thorvald grist deze brief voor Nora uit haar handen en is nu volledig opgelucht. Er is geen bewijs meer. En hij kan zijn positie als goedwillend hoofd van het huishouden weer innemen. En Nora is niet meer dan een dom wichtje, dat domme dingen heeft gedaan. Gelukkig maar dat Nora een sterke man heeft, anders zou ze nog eens diep in de problemen komen! Ze had geen idee van de consequenties van haar daden.
Dat laatste schiet Nora in het verkeerde keelgat. Ze wist heel goed dat ze een criminele daad begin door handtekeningen te vervalssen om het leven van haar man te redden. Ze wist ook heel goed dat ze de lening af moest betalen, daar heeft ze jaren voor krom gelegen. Ze heeft ook geprobeerd om Krogstad van zijn plannen af te te houden en ze overwoog zelfs zelfmoord om haar man voor de schande te behoeden, als de chantage van Krogstad uit zou komen.
Nora realiseert zich dat zij niets meer was dan een popje, eerst voor haar vader, nu voor Thorvald. Ze verlaat Thorvald, haar kinderen en haar huis en gaat op zoek naar zichzelf.
Conclusie
De film laat duidelijk zien dat het eigenlijk een toneelstuk is geweest. Er zijn weinig karakters en sets waar het verhaal zich afspeelt, wat bijdraagt aan de beklemmende sfeer.
En de sfeer is ontzettend beklemmend. Nora kan helemaal niks! Ze kan geen enkele economische beslissing nemen en haar hele leven lang wordt alles voor haar besloten door de mannen om haar heen. Eerst haar vader, dan haar man en dan ook nog Krogstad die haar chanteert. En lange tijd denkt zij dat met name Thorvald haar desondanks toch waardeert om alles wat ze doet. Maar als na de ontwikkelingen in het verhaal blijkt dat dat niet het geval is, moet ze een paar harde conclusies trekken.
Voor een verhaal uit 1879 (en een verfilming uit 1973) is dit een radicaal feministisch perspectief natuurlijk. Nora realiseert zich hoe haar huwelijk werkelijk in elkaar zit en besluit te vertrekken om aan diepe introspectie te doen over haarzelf en haar positie in de samenleving. Hiervoor geeft zij een redelijk comfortabel leven en haar kinderen op.
Ondanks de maatschappelijke boodschap vond ik de film verder maar matig. Het verhaal kwam maar heel langzaam op gang. Het is natuurlijk een toneelstuk en in de jaren '70 waren films ook wat langzamer. Maar hier duurt het wel allemaal wel erg lang. En verder moet elke emotie en gedachte ook wel erg uitgelicht worden.
Desondanks, een interessante film om eens te zien met een piepjonge Hopkins en een beklemmend thema over de onderdrukking van vrouwen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten