Huis van Bladeren

Onlangs heb ik weer een boek uit de Bieb gehaald, House of Leaves van Mark Z. Danielewski. En dit was me een raar boek!

House of Leaves

Spoilers

Ten eerste het verhaal. 

Het zijn eigenlijk drie verhalen in één. Het eerste verhaal gaat over de familie Navidson, beroemde fotograaf Will, zijn vrouw, model Karen Green en hun twee kinderen en andere familie en vrienden. Will en Karen kopen een huis, en Will volgt de verhuizing van zijn gezin met een hele hoop camera's om er een documentaire van te maken. Maar al snel blijkt dat dit huis raar is. Het lijkt van vorm te veranderen, groter en kleiner te worden. En dan ontdekt de familie een gang in het huis, die er eigenlijk niet kan zijn. Will en zijn familie en vrienden proberen deze nieuwe ruimte verder te onderzoeken, wat leidt tot alleen maar meer problemen. 

Deze nieuwe ruimte onder het huis is onmogelijk groot, steenkoud, oeroud en lijkt bewoond te zijn door een monster. Wanneer Will en zijn naasten proberen deze ruimte op wetenschappelijke wijze te onderzoeken (met camera's, professionele zaklampen, klimmersgerei) leidt dat tot de dood van drie personen en de overlevers zijn ook diep getraumatiseerd. De filmbeelden maken het er niet duidelijker op. Deze definitieve documentaire staat bekend als de Navidson Records.  

De Navidson Records maken een bescheiden indruk in de wereld van de art-house films. De blinde filmrecensent (ja, ik weet het) Zampano maakt een overzicht van de wetenschappelijke studies en recensies over de Navidson Records en wat het allemaal betekent. Hij analyseert de personages in de documentaire en verbindt dat aan allerlei wetenschappelijke studies over families, samenleven, psychologische studies van de deelnemers en architectuur. Zampano kon zijn overzichtsstudies echter niet publiceren voor zijn dood. Bovendien leefde de blinde Zampano als een kluizenaar. 

De notities van Zampano worden, na zijn dood, gevonden door Johnny Truant, die zijn appartement overneemt. Johnny raakt gefascineerd door de vele aantekeningen en probeert ze te schikken naar een te volgen verhaal. Maar daarbij geeft hij via voetnoten ook commentaar op zowel de documentaire als de inzichten van Zampano. Hij ontdekt dat veel van de referenties van Zampano nooit bestaan hebben. Als zij wel bestaan hebben, claimen zij nooit van de Navidson Records gehoord te hebben. 

Verder verbindt Johnny de gebeurtenissen in de documentaire met gebeurtenissen in zijn eigen leven. En zijn eigen leven is een chaotische mix van drank, drugs, psychische problemen, een problematische jeugd en verkeerde vrouwen. Johnny wordt langzaam aan ook steeds gekker. Maar komt dat door de invloed van alle drank en drugs, of laat het huis via een documentaire (die Johnny nooit ziet) en aantekeningen van een blinde man (opgeschreven door een serie secretaresses) zijn corrumperende invloed gelden?

Maar dan de vormgeving. 

Het boek probeert de toenemende waanzin van het huis, Zampano en Johnny weer te geven door te spelen met de opmaak van de pagina's. Letters worden groter of kleiner. Het woord huis is steeds in blauw getypt, referenties aan een minotaurus in paars. Maar ook lopen de zinnen soms raar over de pagina, lijken de letters door de pagina heen te drukken. Daarmee deed het verhaal me denken aan Het Oneindige Verhaal van Michael Ende. Daar wordt ook gespeeld met lettertypen en kleur om de verschillende perspectieven van het verhaal weer te geven. 

Conclusie

Al met al een een boeiende ervaring om eens te lezen. Het duurde even om er in te komen. Je raakt afgeleid van het hoofdverhaal over Will Navidson en zijn familie, door de eindeloze commentaren van de steeds onbetrouwbaardere Johnny. Maar uiteindelijk wordt je wel gegrepen door de beklemming van het gezinnetje en het huis aan de ene kant en de mentale ineenstorting van Johnny, die wanhopig probeert de aantekeningen weg te leggen. 

Het boek deed ook wel denken aan The Haunting of Hill House, ook een huis dat zijn invloed laat gelden op de bewoners en zijn tentakels verder wil uitstrekken. En gewoon uit de bieb te halen he? Probeer het zeker eens, wanneer je wil zien hoever het medium van een boek gepusht kan worden.