Apocalypse Now

Laatst hebben we met onze oudste weer eens klassieker gekeken, die je echt gezien moet hebben. Apocalypse Now (Redux) (1979) van Francis Ford Coppola (Bram Stoker's Dracula). In de belangrijkste rollen zagen we Martin Sheen en Marlon Brando. En in de vele bijrollen schitterden verschillende acteurs, zoals Robert Duvall, Laurence Fishburne (The Matrix Trilogie, Antman and the Wasp), Harrison Ford (Star Wars, Blade Runner 2049) en Dennis Hopper, 

Zelfs de poster is iconisch

De film is gebaseerd op het boek The Heart of Darkness van Joseph Conrad uit 1899. Dat gaat over een vertegenwoordiger van een handelsonderneming die uitgezonden wordt om poolshoogte te nemen in het wingewest van Congo, naar een handelsagent waarmee het contact verloren is. Apocalypse Now heeft het verhaal verplaatst naar de jungle van Vietnam. 

Spoilers

De film is meer dan 40 jaar oud en zo'n bron van citaten, dat het eigenlijk geen verrassing meer mag zijn. 

Het verhaal opent met Kapitein Willard (Sheen), die een eindeloos drankgelag in Saigon, Vietnam heeft. Hij is al eerder in Vietnam geweest, kon in de VS niet meer aarden en is na zijn scheiding teruggekeerd voor een volgende missie. Hij wordt naar Nha Trang gebracht om een nieuwe opdracht te krijgen. Hij krijgt te horen dat Colonel Kurtz (Brando) verraad heeft gepleegd door in Cambodja (en niet in Vietnam) een eigen basis te stichten en daarover te regeren als een soort koning. Hij moet uitgeschakeld worden. 

Willard komt terecht op een patrouilleboot voor rivieren, onder leiding van Chief Philips (Hall) en met Lance (Bottom), Chef (Forrest) en Clean (Fishburne) als andere crewleden. Zij moeten via de Nung rivier naar Cambodja varen, tot zij bij Kurtz uitkomen en dan kan Willard hem uitschakelen. Maar de weg is lang en vol gevaar. 

Eerst moeten zij de juiste rivier nog maar op zien te komen. De riviermonding is in handen van de Viet Cong. Maar de in de buurt gestationeerde luchtmacht - eenheid zal hem de rivier op kunnen krijgen. De dienstdoende Luitenant Kolonel Kilgore (Duvall) heeft er weinig zin in. Zijn eigen basis wordt net onder vuur genomen als Willard en de zijnen arriveren, er zijn geen opdrachten van zijn superieuren die het vreemde verhaal van Willard kunnen bevestigen. 

Maar dan ziet hij Lance, een beroemde surfer in de VS! En Kilgore is ook een fanatieke surfer. Hij zou het dorp en post van de Viet Cong plat kunnen bombarderen, zodat ze samen kunnen surfen! Dat is wel een goede reden om een missie te starten. Het dorpje wordt vakkundig platgebombardeerd, maar net als Kilgore met zijn grote idool wil gaan surfen, weet Willard er snel vandoor te gaan met zijn mannen, om zijn missie op de rivier voort te zetten. 

Wanneer ze over de rivier varen, ontstaan er steeds nieuwe conflicten. De kapitein van de boot heeft een eigen missie, namelijk patrouilles uitvoeren en andere schepen controleren. Dat botst met de missie van Willard, die vooral snel naar Cambodja wil, zonder al te veel de aandacht te trekken. 

En ondertussen komen ze langs posten van het Amerikaanse leger. En hoe verder ze van Saigon verwijderd raken, hoe meer de discipline en moraal van de soldaten breekt. Er wordt gevochten, maar de Amerikaanse soldaten weten eigen niet meer tegen wie. Hoe verder ze van Saigon verwijderd zijn, hoe minder contact er is. 

En ook het team op de boot valt steeds verder uit elkaar. De stress en frustraties over de oorlog zorgt voor conflicten onderling. En uiteindelijk sterven ook een voor een de leden van de crew, tot alleen Chef en Lance nog over zijn. En Willard heeft het ook niet makkelijk. Hij verdiept zich meer en meer in Colonel Kurtz. Kurtz was een briljant militair, uit een lange lijn van militairen. Hij was op weg om een belangrijke generaal te worden. Maar na zijn eerste missie in Vietnam, nam hij een totaal ander carrière pad, waarmee hij zijn kansen verknalde. Maar zag hij nou een weg uit het drama van Vietnam?

Uiteindelijk komt het tot een confrontatie tussen Willard en Kurtz diep in de jungle van Cambodja. Kurtz heeft daar een soort koninkrijk gesticht met de lokale bevolking. Maar ook verschillende westerlingen zijn hier terecht gekomen, zoals een fotograaf (Hopper) en een eerdere soldaat met een missie om Kurtz uit te schakelen (Glenn). Willard en Kurtz draaien nog een tijdje om elkaar heen, maar uiteindelijk schakelt Willard Kurtz en zijn basis uit. Maar waartoe?

Conclusie

Whew! Geen wonder dat dit een klassieker is! Alles aan deze film is goed. Zo zijn Martin Sheen en Marlon Brando goed gecast, beiden zetten obsessieve, zwaar gemankeerde mannen neer. Zij lijken beiden de enigen te zijn, die de waanzin van de oorlog volledig begrijpen. Maar naar aanleiding van dat inzicht hebben beiden een andere keuze gemaakt.

Ook de belangrijkste bijrollen zijn fantastisch. Duvall is als Kilgore volledig doorgedraaid en leeft van het geweld dat hij kan plegen. En de oorlog maakt hem eigenlijk ook niet meer uit. Als hij maar geweld kan gebruiken. Ook de CIA - man, die de opdracht geeft om Kurz uit te schakelen, is maar kort in de film, maar maakt wel enorme indruk. En hetzelfde geldt ook voor Hopper als overactieve fanboy van Kurtz. 

 

Het landschap is ook prachtig. De rivier domineert het hele verhaal en is meteen een soort gevangenis. Willard en zijn mannen kunnen de rivier nooit verlaten. In de jungle dreigt meteen gevaar van wilde dieren of inboorlingen, beide zijn dodelijk. En daarmee zijn Willard en de zijnen eigenlijk gedwongen hun missie uit te zitten tot het einde, hoewel sommigen er niet meer in geloven of nauwelijks kunnen bevatten wat het doel is. 

En de boodschap over de waanzin van de oorlog en de arrogantie van mensen komt ook goed naar voren. Er wordt veel actie ondernomen, die volstrekt zinloos is. Mensen verliezen op gruwelijke manieren het leven en niemand weet meer wat het hogere doel is. De leiders zitten ver weg in Saigon (of nog verder weg) en begrijpen niet meer dat ze onmogelijke opdrachten geven. En degenen die de opdrachten uitvoeren sterven of ontwikkelen ernstige geestelijke problemen. 

Kijk deze film vooral. Hij is fantastisch.