Invasion of the Body Snatchers

Onlangs is Donald Sutherland overleden en dat was natuurlijk reden voor ons om Invasion of the Body Snatchers (1978) van Philip Kaufman te zien. Naast Donald Sutherland (The Eagle Has Landed, Dr. Terror's House of Horrors) zagen we ook Brooke Adams, een piepjonge Jeff Goldblum (Thor: Ragnarok, Jurassic Park), Veronica Cartwright (Alien, The Birds) en Leonard Nimoy (Star Trek). 

Deze film is al behoorlijk oud en gebaseerd op een nog ouder boek, The Body Snatchers van Jack Finney uit 1955. Het het boek is inspiratie geweest voor meerdere films (Invasion of the Body Snatchers - 1956, deze versie uit 1978, Body Snatchers - 1993, The Faculty - 1998, The Invasion - 2007 en Assimilate - 2019. De thema's die Jack Finney aanboorde met zijn verhaal hebben duidelijk meerdere generaties aangesproken. 

Spoilers  

De film begint vrij dromerig met een buitenaardse levensvorm die een lange ruimtereis maken en uiteindelijk landen op aarde. Daar veranderen de sporen in planten, die de aandacht trekken van mensen, die deze dingen dan mee naar huis nemen. Een van die mensen is Elizabeth Driscoll (Adams), voor de Health Department van San Francisco werkt (een soort GGD). Zij, en haar collega Matthew Benell (Sutherland) zijn gefascineerd door deze bloemen. Ondertussen maakt Elizabeth zich wel zorgen om haar partner Geoffrey (Hindle), die zich sinds kort vreemd gedraagt, kil en afstandelijk.

Elizabeth is ervan overtuigd dat Geoffrey niet langer Geoffrey is. Matthew adviseert haar om daarover te praten met psychiater David Kibner (Nimoy). Wanneer Elizabeth op een feestje Kibner probeert te benaderen, is hij juist een andere vrouw aan het overtuigen dat ze gewoon met haar man naar huis moet gaan, ook al doet hij een beetje raar. De doodsbange vrouw kan niet tegen Kibner ingaan, maar maakt wel een afspraak met Elizabeth. 

Ondertussen praat Matthew bij met een andere vriend, Jack Bellicec (Goldblum). Zijn vrouw Nancy (Cartwright) runt een spa/ sauna met modderbaden. Daar vinden zij in een van de kleedruimtes een wezen dat lijkt op Jack, maar vrij ongevormd. Matthew realiseert zich dat Elizabeth het hier ook over had. Hij gaat snel naar haar huis, om haar te redden. Zij slaapt en is moeilijk wakker te krijgen, terwijl een ander ongevormd Elizabeth - wezen naast haar slaapkamer groeit. 

Langzaam komen Matthew, Elizabeth, Jack en Nancy tot de conclusie dat de vreemde bloemen ervoor zorgen dat er een soort plantaardige, buitenaardse kopieën van mensen gemaakt worden. Dit moet gestopt worden. Het lukt Matthew niet om de autoriteiten in te schakelen. Hoeveel mensen zijn er eigenlijk al vervangen door deze planten? Zullen de helden in staat zijn om deze invasie te stoppen?

Conclusie   

Whew, geen wonder dat deze film een klassieker is geworden (net als het boek). De belangrijkste acteurs zijn allemaal (jonge) acteerkanonnen en dat is te zien natuurlijk. De film wordt gedragen door de angsten en zorgen van Sutherland, Adams, Goldblum en Cartwright. Verder is het verhaal ook angstaanjagend en aangrijpend. De mensen om je heen veranderen, maar je kan de vinger er niet opleggen. Ben je zelf langzaam gek aan het worden? Is de samenleving volledig verhardt en voel je vervreemding? Is het vermoeden van buitenaardse wezens echt waar?

Maar het verhaal gaat dieper. Waar het boek uit de jaren vijftig nog ging over de angsten rondom een buitenlandse (communistische) invasie, ligt de nadruk nu meer op totale ineenstorting van de samenleving van binnenuit en de vervreemding die daar bij komt. Het gezin en de samenleving vallen uiteen, huwelijken worden niet meer persé gesloten en het geloof heeft ook aan invloed ingeboet. En ook de impuls van de hippies is volledig verwaterd. Twee van de hoofdpersonen werken voor de overheid, twee (voormalige) hippies baten een viezige sauna uit. De meest succesvolle persoon is psychiater Kibner, die alleen platitudes kan spuien en in een heel vroeg stadium al is overgenomen door de buitenaardse wezens. 

Wat blijft er dan nog over voor een samenleving? Consumeren? Hersenloos je dagelijkse dingen blijven doen, zonder enige diepgang?

Verder wordt er veel gebruik gemaakt van spiegels en spiegelende oppervlakken waardoor we de acteurs en gebeurtenissen zien. Zien we de dingen wel echt of zien we slechts een reflectie (of een buitenaardse wezen)? Zo wordt meteen in het begin van de film al gespeeld met wat echt is en wat slechts namaak is. 

Al met al een briljante film, kijk hem als je de kans krijgt.