Bride of Frankenstein

Filmhuis Lux vertoonde een film uit de oude doos, Bride of Frankenstein (1935) van James Whale. We zien Boris Karloff (The Raven) en Elsa Lanchester in hun iconische rollen. Verder zien we nog Colin Clive, Valerie Hobson, Ernest Thesiger, Gavin Gordon (The Ten Commandments), Douglas Walton, Una O'Connor (The Adventures of Robin Hood), E. E. Clive (The Hound of the Baskervilles) en John Carradine (Around the World in 80 Days, The Court Jester, The Garden of Allah). 

Horror van de bovenste plank!

De film is natuurlijk gebaseerd op het verhaal van Mary Shelley, Frankenstein; or the Modern Prometheus, een boek uit 1818. Dat gaat over een man (Victor Frankenstein), die met doorgedraaide wetenschap een wezen, gemaakt van dode lichamen, tot leven wekt. Het raakt aan een hoop thema's over leven, dood, de grenzen van menselijke kunde en menselijke arrogantie. Geen wonder dat het boek een Gothische Horror klassieker is en Frankenstein en zijn monster blijven spreken tot de verbeelding. 

Spoilers

Deze film is een vervolg op de film Frankenstein (1931, ook van Whale en Karloff en Clive herhalen hun rollen) en vertelt het tweede deel van de roman.

De film opent met een genoeglijke scene van Lord Byron (Gordon), Percy Bysshe Shelley (Walton) en Mary Shelley (Lanchester), die de avond samen doorbrengen, terwijl buiten een storm woedt. Mary wordt gevraagd haar verhaal over Frankenstein en zijn monster verder af te maken. Mary begint te vertellen. 

Dorpelingen zijn verzameld om een brandende molen. Het Monster (Karloff) heeft zojuist zijn maker Henry Frankenstein (Clive) naar beneden gegooid en lijkt nu zelf om te komen in de vlammen. Opgelucht vertrekken de dorpelingen. Maar twee dorpelingen willen zich ervan vergewissen dat het Monster echt vernietigd is, hij doodde tenslotte hun dochter. Het Monster blijkt nog te leven, doodt de nieuwsgierige dorpelingen ook en jaagt oudere bediende Minnie (O'Connor) de stuipen op het lijf.    

Ondertussen is het lichaam van Henry Frankenstein naar zijn kasteel gebracht, waar zijn verloofde Elizabeth (Hobson) rouwt om zijn dood. Minnie komt waarschuwen over de aanwezigheid van het Monster, maar wordt niet geloofd. Even later blijkt Henry niet dood. Hij wil zijn obsessies achter zich laten, maar hoe meer hij erover nadenkt, hoe enthousiaster hij weer wordt. Elizabeth voorvoelt dat deze obsessies alleen maar tot problemen zullen leiden. 

Dan komt Professor Pretorius (Thesiger) langs. Hij wil Henry spreken, want hij heeft succes gehad met het maken van kleine mensjes (Met een hele leuke scene waarin de kleine mensjes hun kunsten laten zien), terwijl Henry juist succes heeft gehad met het reanimeren van dood vlees. Als zij hun krachten bundelen, zal niets hen kunnen stoppen! Henry wijst dit af. Hij wil niet nog meer problemen.   

Ondertussen probeert het Monster zich staande te houden in de wereld. Dat leidt tot zijn gevangenneming en ontsnapping uit de lokale gevangenis. De lokale bevolking weet nu ook dat het Monster nog leeft en dat zij bij de molen niet grondig genoeg waren. Het Monster leert een blinde kluizenaar kennen en leert van hem te spreken en de betekenis van vriendschap. Deze vredige situatie is van korte duur. Hij wordt weer gevonden en achtervolgd.

Op een begraafplaats schuilt het Monster in een crypte. Daar ziet hij Professor Pretorius en zijn handlangers, die zoeken naar lichamen om te gebruiken voor hun gruwelijke plannen. Pretorius is onder de indruk van het Monster en zegt dat hij een partner voor het Monster wil maken. En dat ze daar de hulp van Henry Frankenstein bij nodig hebben. Het Monster werkt hier graag aan mee.    

In Huize Frankenstein wordt Henry onder druk gezet om mee te werken aan het ontwikkelen van een partner voor het Monster. Henry weigert, maar dan wordt zijn vrouw Elizabeth ontvoerd door het Monster. Onder deze druk werkt Henry wel samen met Professor Pretorius. 
Op een stormachtige nacht wordt een nieuw Monster tot leven gewekt, met de hulp van elektriciteit. Het experiment heeft gewerkt. De Bruid (weer Lanchester) leeft! Maar wanneer zij het Monster ziet, is zij ook bang van hem. Ook zij wil geen tijd met hem doorbrengen en wil niet zijn Bruid en Partner worden. Deze laatste afwijzing is te veel voor het Monster. Hij laat Henry en Elizabeth ontsnappen en vernietigd het lab, samen met de Bruid, Professor Pretorius en zichzelf.  

Conclusies

Dit was een bijzondere film. Aan de ene kant is het duidelijk een horrorfilm, met het Monster dat in zijn onhandigheid en frustratie links en rechts mensen vermoordt en schade aanricht en de mensen om hem heen, die in hun ambitie, fanatisme en vooroordeel niet veel beter zijn. Aan de andere kant lijkt het soms ook een zeer duistere komedie. Minnie en verschillende andere dorpelingen zijn duidelijk bedoeld als comic relief, en de ervaringen die het Monster opdoet in de wereld van de mensen zijn bij vlagen ook hilarisch. 

Daarnaast zit er ook behoorlijk wat Christelijke symboliek in de film. De kluizenaar is duidelijk zeer gelovig met een crucifix aan de muur. En de kluizenaar en het Monster eten tijdens hun laatste maal samen brood en wijn. Bij de kerkhof, voordat het Monster kennismaakt met Pretorius, zien we ook veel Christelijke symboliek. Verder wordt het Monster wordt bij vlagen afgebeeld als een vervolgde Christus figuur, die wordt gestraft voor de zonden van de mensen. 

Tot slot zitten er ook nog wat homoseksuele ondertonen in het verhaal. Dr Pretorius probeert iedere keer Henry weg te houden bij zijn echtgenote Elizabeth, om als twee mannen samen leven te creëren (wat natuurlijk geen strak plan is). Verder is de enige situatie van huiselijk genoegen het leven van de kluizenaar en het Monster samen. Zij brengen samen tijd door, hebben een vriendschap en delen een tafel. Het Monster lijkt weinig verschil te zien tussen zijn relatie met de kluizenaar en met zijn Bruid. Beiden worden beschreven als een vriend. 

Zeker een leuke film en de moeite van het kijken waard.