Zwarte Narcissus

Het was weer tijd voor een serie van de BBC, Black Narcissus (2020) van Charlotte Bruus Christensen. In de hoofdrollen zien we verder Gemma Arterton (The Prince of Persia: Sands of Time, Hansel and Gretel: Witch Hunters), Jim Broadbent (Hot Fuzz, Vanity Fair, Erik the Viking) Aisling Franciosi, Karen Bryson, Patsy Ferran, Alessandro Nivola, Rosie Cavaliero, Nila Aalia, Diana Rigg en Chaneil Kular. 

Het is een verfilming van een boek van dezelfde naam van Rumer Godden uit 1939. En in 1947 is het boek ook al eens verfilmd. 

Spoilers

Het verhaal begint in een klein koninkrijkje in het hooggebergte van de Himalaya. Een prinses stort zich in wanhoop van een hoge toren in de diepte. 

Dan gaan we over naar een Angelicaanse geloofsgemeenschap in Darjeeling. De ambitieuze Zusters willen  een nieuw klooster openen in het hooggebergte van de Himalaya, in Mopu Palace, beschikbaar gesteld door een lokale heerser, Generaal Toda Rai (Ghir). Zuster Clodagh (Arterton) zal de nieuwe gemeenschap leiden. En zij neemt Zusters Philippa (Bryson), Blanche (Ferran), Briony (Cavaliero) en Ruth (Franciosi) mee. Vanaf de start wordt Zuster Clodagh al gewaarschuwd door haar Moeder Overste (Rigg) voor haar trots en de uitdagingen van het starten van een nieuwe gemeenschap. Ook Vader Roberts (Broadbent) waarschuwt haar. Eerder hebben monniken geprobeerd om een geloofsgemeenschap in Mopu Palace te organiseren. Maar zij faalden. Waarom denkt Zuster Clodagh dat zij wel zal slagen?

De Zusters gaan op reis en trekken steeds dieper en steeds hoger het Himalaya gebergte in. Eenmaal aangekomen op hun bestemming, leren zij de belangrijke personen in hun omgeving kennen. Generaal Toda Rai verwelkomt hen en vraagt hen om zijn zoon Dilip Rai en de kinderen uit het dorp te onderwijzen. Voor vragen kunnen zij zich wenden tot Mr. Dean, een WOI veteraan en Angu Ayah die het paleis beheert. Een broer van de Generaal, Sanyassi, leeft als een asceet vlakbij het Paleis. 

De Zusters installeren zich in het Paleis en dat geeft meteen al problemen. Het Paleis was vroeger de harem van de vader van de huidige generaal. Zij dochter Srimati Rai (Gonsalves) pleegde zelfmoord door van de toren de diepte in te springen. Daarnaast zijn de hoogte, de eindeloze wind, het overweldigende uitzicht en het erotische decor van het Paleis erg verwarrend. Zuster Clodagh denkt steeds vaker terug aan een affaire van voor zij toetrad tot de orde. Zuster Phillipa wordt verleid door de schoonheid van haar omgeving en wil een bloementuin maken, in plaats van een groentetuin. Zuster Ruth krijgt mentale problemen, veroorzaakt door de hoogte en xenophobie. Alleen Zuster Briony en Zuster Blanche lijken hun draai redelijk te vinden. 

De aanwezigheid van Mr. Dean zet de verhoudingen nog meer onder druk. Hij is niet onder de indruk van de Zusters, hun status en hun onderlinge verhoudingen. En bovendien is hij rete - aantrekkelijk. Ook Dilip Rai (Kular), de zoon van de huidige Generaal veroorzaakt problemen. Ook hij is arrogant en geeft de Zusters niet het respect dat zij verwachten. Dan nemen de Zusters ook nog Kanchi op, een lokale wees, maar wel een jonge en bloedmooie jongedame. Zij is dankbaar voor de lessen van de Zusters maar overtreedt met haar ambities om Engels te leren ook weer de lokale mores. 

Wanneer de winter komt en de Zusters meer tijd binnen doorbrengen, lopen de spanningen alleen maar verder op. Zuster Clodagh moet steeds meer consessies doen aan de voorschriften van haar Orde om te blijven functioneren. Wanneer dan ook nog Vader Roberts langskomt om te controleren hoe het gaat, heeft hij veel commentaar. Hij kiest de kant van Zuster Ruth en ondermijnt de posities van Zuster Clodagh verder. In reactie gaat Zuster Clodagh de regels van haar Orde nog strenger handhaven, waardoor de Zusters onder nog meer druk komen te staan. 

Zuster Ruth draait helemaal door en trekt de oude kleren van Srimati Rai aan en vlucht weg van het Paleis naar Mr. Dean. Mr. Dean beantwoordt haar liefde echter niet. Zuster Ruth ziet dan nog maar een uitweg, in de voetstappen van Srimati Rai volgen. Het komt tot een confrontatie met Zuster Clodagh in de toren van het Paleis. 

Zuster Clodagh moet erkennen dat het haar niet gelukt is om een nieuwe geloofsgemeenschap te stichten en zij en de andere Zusters vertrekken weer naar Darjeeling. 

Conclusie 

Deze serie was het net niet voor mij. En waar het aan ligt kan ik ook niet de vinger op leggen. De plaatjes van de Hoge Himalaya waren prachtig en de achtergrondmuziek met de eeuwige wind creëerden een beklemmende sfeer. 

Het was denk ik toch een combinatie van het verhaal en de belangrijkste acteurs. Aan de ene kant vond ik het een beetje ongeloofwaardig dat vijf relatief jonge en onervaren Zusters zonder al te veel begeleiding een nieuw klooster uit de grond moeten stampen in minder dan een jaar. Ze arriveren ergens in de late herfst, brengen er de winter door en vertrekken op het moment dat de Moesson start (in Juni in India). Waarschijnlijk zijn ze er hooguit negen maanden geweest. Bij deze onderneming krijgen ze nauwelijks begeleiding, behalve wat brieven van hun Moeder Overste en Vader Roberts. Ik zou denken dat er in dat geval een grotere groep gestuurd zou worden, die een plan van aanpak zouden maken voor de eerste vijf jaar of zo. Zeker omdat een eerdere missie van monniken het ook hebben opgegeven.  Maar nee, een stel bij elkaar geraapte vrouwen, zonder enige ervaring wordt naar een of andere uithoek gestuurd en moeten het maar zien te redden. 

Aan de andere kant hing het verhaal van clichés aan elkaar. Natuurlijk komen alle onderdrukte sensuele en erotische kanten van de Zusters explosief naar boven op het moment dat ze geconfronteerd worden met een andere culturele beleving van seksualiteit. Alsof ze in Darjeeling niet geconfronteerd werden met andere culturen. En alsof ze niet achter hun keuze staan om toe te treden tot een Orde die geloften van Kuisheid oplegt. 

Natuurlijk komen de Zusters in de problemen met de lokale bevolking, omdat ze proberen hun normen en waarden aan hen op te leggen, door de wees Kanchi een kans op een beter leven te geven. Natuurlijk gaan er ook kindertjes dood nadat er medicijnen zijn verstrekt door de Zusters en krijgen de Zusters daar ook meteen de schuld van. 

Natuurlijk gaan de Zusters twijfelen aan alles waar ze hun leven aan gewijd hebben op het moment dat ze geconfronteerd worden met mensen die andere geloven aanhangen en net zulke offers brengen als zijzelf, zoals de asceet Sanyassi. Of mensen die alle geloof volledig afwijzen en toch een zinvol leven weten op te bouwen, zoals Mr. Dean.

Het lag er allemaal net iets te dik bovenop, waardoor het allemaal een beetje ongeloofwaardig werd. Bovendien werden de worstelingen van de Zusters gebracht op een manier die ons als kijker ook moest prikkelen. Vooral Zuster Clodagh dacht wel heel erg veel terug aan alle keren dat ze met haar minnaar bloot in het gras lag. 

Ik ben nu wel benieuwd naar de eerdere verfilming uit 1947.