Ivanhoe

Corona maatregelen zijn nu al weer een jaar af en aan van kracht in Nederland. En ik loop de deur van de Bibliotheek plat (op afspraak en met kapje). Ik lees de ene klassieker na de andere en dit keer was het tijd voor Ivanhoe van Sir Walter Scott. 

Sir Walter Scott schreef zijn boeken in de vroeg 19e eeuw en hij had er een handje van om historische verhalen te schrijven. Ivanhoe hoort daar natuurlijk ook bij. Het speelt in de late middeleeuwen, ten tijde van de Kruistochten en de conflicten tussen Koning Richard Leeuwenhart en zijn broer Jan Zonder Land. Verder heeft hij in zijn boeken aandacht voor een grote groep mensen. Niet alleen de de rijke en machtige bestuurders, maar ook de gewone lui en minderheden die ook de gevolgen ondervinden van de spelletjes van de rijken. In die zien doet het wel denken aan The Pillars of the Earth. 

Spoilers

Het verhaal draait om de Saksische Wilfred van Ivanhoe en hoe hij zijn plaats in de geschiedenis opeist.Wilfred van Ivanhoe keert in het geheim terug van de kruistochten en gaat naar het huis van zijn vader, Cedric van Rotherwood. Hij is verstoten door zijn vader, omdat hij liever met Richard Leeuwenhart (een Normandische Koning) naar de kruistochten ging, in plaats van het opnieuw vestigen van een Saksisch Koninkrijk. Bovendien had Wilfred een oogje op Rowena, een Saksische prinses en pleegkind van zijn vader Cedric. Cedric had echter andere plannen met haar. 

Omdat Richard Leeuwenhart, rechtmatige Koning van Engeland al een tijd weg is naar de kruistochten, heeft zijn jongere broer Jan Zonder Land het regeren van het Koninkrijk overgenomen. Maar hij is niet van plan om het Koninkrijk terug te geven aan zijn broer, wanneer deze weer terug zal keren. En er zijn heel wat mensen die wel varen bij deze chaos. Edelen (vooral Normandische) kunnen hun onderschikten (vooral Saksen) onderdrukken, Joden kunnen financieel uitgeknepen worden, vrouwen kunnen geschaakt worden. Maar de adel is niet de enige die zich overgeeft aan corruptie. Ook de geestelijken kunnen er wat van. Sommige kruisvaarders hebben zich verenigd in een militair - religieuze orde, om zo beter strijd te kunnen leveren tegen de Saracenen. Maar in het Heilige Land houden ze zich minder aan hun geloften. En eenmaal weer thuis, is het de moeite niet om weer te leven volgens hun geloften. Ook zij geven zich over aan drank, vrouwen en andere liederlijkheid. En hetzelfde geldt voor de gewone geestelijken, de meesten verzaken hun taken en laten zich verleiden door geld, de jacht of vrouwen. 

En dan keert Ivanhoe terug van de kruistochten. Als zijn aanwezigheid ontdekt wordt, tijdens het toernooi van Ashby de la Zouche, zet dat een kettingreactie van gebeurtenissen in gang. Maar Jan Zonder Land vreest dat met de terugkeer van Ivanhoe de terugkeer van Richard Leeuwenhart niet lang op zich zal laten wachten. Hij trekt zich terug in York om daar met zijn medestanders een coup te plegen. 

Cedric, Athelstane en Rowena treffen op weg van Ashby de la Zouche naar Coningsburgh de Jood Isaac van York, zijn lieftallige dochter Rebecca en een onbekende, gewonde man (Ivanhoe natuurlijk). Deze groep wordt kort daarna overvallen door drie roofridders, Reginald Front de Boeuf, Maurice De Bracy en de Brian Bois-Guilbert. De gevangenen worden meegenomen naar Torquilstone, het Kasteel van Front de Boeuf. 

Gelukkig heeft een onbekende ridder van het Toernooi van Ashby de la Zouche een interesse in Ivanhoe en hij krijgt weet van de ontvoering. Hij weet vriendschap te sluiten met een stel bandieten uit het nabijgelegen woud. Samen ontzetten zij de gevangen, waarbij Torquilstone in vlammen opgaat. In de chaos wordt Rebecca ontvoerd door Bois-Guilbert, een corrupte tempelier, die bereid is om alles op te geven voor de liefde van Rebecca, die zij als moreel Joods meisje niet kan geven. 

De grootmeester van de Tempeliers heeft genoeg van de eindeloze corruptie van zijn ondergeschikten en besluit een voorbeeld te stellen. Rebecca zal verbrandt worden als een heks, tenzij er een kampioen verschijnt om haar eer te verdedigen. Bois-Guilbert zal de eer van de Tempeliers verdedigen. Uiteraard weet Ivanhoe zich van zijn ziekbed te hijsen om het mooie meisje te verdedigen. 

Net als alles eigenlijk is opgelost, komt de onbekende ridder ten tonele om Ivanhoe bij te staan. Hij blijkt natuurlijk Richard Leeuwenhart te zijn. En nu de rechtmatige koning weer in het land is, zullen alle fouten hersteld worden. 

Conclusie

Geen wonder dat dit een van de populairste verhalen van Sir Walter Scott was! Het verhaal zit boordevol actie en drama. De arme Wilfred van Ivanhoe, zo nobel en dapper, maar toch verstoten door zijn vader! Zal hij ooit de hand van zijn Rowena winnen? Maar Cedric is als strenge vader en exponent van een onderdrukte klasse ook goed te begrijpen. Er is een mogelijkheid om een oude klasse in glorie te herstellen, maar zijn eigen zoon ondermijnt dat met zijn frivole plannen om in het Heilige Land te strijden. 

En dan de slechterikken! Ook die zijn in- en inslecht en het is fijn om ze te kunnen haten. Front de Boeuf is niets anders dan een bruut en komt op een brute manier aan zijn einde. De Bracy is een gladde opportunist en weet door zijn kaarten juist te spelen weg te glibberen van zijn gerechte straf. En dan Bois-Guilbert, volledig verteerd door een onnatuurlijke passie, die zijn einde wordt. 

En dan de luchtige momentjes, die het allemaal wat minder zwaar maken, met Gurth en Wamba als trouwe dienaren, Robin Hood en zijn Merry Men als bandieten met een hart van goud en uiteraard ook Richard Leeuwenhart, een man die enorme loyaliteit weet te inspireren, maar misschien geen goed leider is. 

Pak het verhaal er zeker eens bij, als je de kans krijgt, het is te mooi om te verstoffen in het magazijn van een bibliotheek.