The Omen

 Het is bijna niet te geloven, maar ook ik heb gaten in mijn culturele opvoeding. Zo had ik nog nooit de film The Omen (1976). Deze film van Richard Donner is natuurlijk een puik voorbeeld van religieuze horror. En pas nadat ik de film had gezien, realiseerde ik me hoezeer Terry Pratchetts en Neil Gaimans boek Good Omens gebaseerd was op deze film. 

Verder zien we in deze film nog Gregory Peck (The Boys from Brazil, The Scarlet and the Black), Lee Remick en Harvey Stephens in de belangrijkste rollen. In wat kleinere rollen komen nog David Warner (The Hogfather, Cross of Iron), Billy Whitelaw (Hot Fuzz (Fascist! Hag!)), Patrick Throughton (Jason and the Argonauts, The Six Wives of Henry VIII), Martin Benson (Ivanhoe), John Stride (A Bridge too Far) en Anthony Nicholls (A Man for All Seasons) voorbij. Al met al zit deze film stiekem vol met bekende koppen. 

Spoilers

De film begint in Rome. Katherine Thorn (Remick) bevalt in een katholiek ziekenhuis (een klooster?) van een zoon, maar haar kind overlijdt. Haar man, Amerikaanse diplomaat Robert Thorn (Peck) wordt door priester Spiletto (Benson) apart genomen. Diezelfde avond is in het hospitaal een ander jongetje geboren, waarvan de moeder is overleden. Dit moet wel een teken van Goddelijke voorzienigheid zijn... Robert is ook erg van slag door de dood van zijn zoon. Hij accepteert het voorstel van Vader Spiletto en geeft zijn vrouw de verweesde baby, ze noemen hem Damian. Hij vertelt haar niets over de afkomst van het kind. 

(Peck en Remick schelen ongeveer 20 jaar en dat is te zien. Het maakt de relatie tussen de Thorns erg ongelijkwaardig. Geen wonder dat Robert zijn vrouw niets vertelt over een serie schokkende en criminele gebeurtenissen als de dood van een baby, de dood van een jonge vrouw, een illegale adoptie en verschillende keren valsheid in geschrifte.) 

Jaren later is Robert inmiddels de Amerikaanse ambassadeur in Groot Brittannië. Wanneer Damian (Stephens) vijf jaar wordt, geven Robert en Katherine een (belachelijk) groot feest. Tijdens dit feest wordt gruwelijk duidelijk dat er iets raars met Damian iets raars aan de hand is. Zijn oppas (Palance) pleegt publiekelijk zelfmoord, Damian kan geen kerk binnengaan en dieren zijn bang van hem. 

Dan duikt priester Brennan (Troughton) ook nog op. Deze voelt zich schuldig over de manier waarop de Thorns een wisselkind in de handen gedrukt kregen en waarschuwt Robert voor zijn zoon. Maar hij doet dat op zo een buitenissige manier, dat hij wel waanzinnig lijkt. Dan verschijnt ook mevrouw Baylock (Whitelaw), de nieuwe oppas, zonder dat the Thorns daar om gevraagd hebben 

(De jaren '70 waren echt anders. Onbekende vrouwen kunnen zich melden bij de privé - residentie van de Amerikaanse ambassadeur, zich naar binnen kletsen en zonder supervisie het kind van de ambassadeur zien. Dit allemaal zonder dat de ambassadeur een vacature heeft uitgezet of de papieren van de oppas in kwestie gezien heeft. Dat zou tegenwoordig toch anders gaan.).

De situatie in huize Thorn wordt steeds vreemder. Oppas Baylock zet Damian ertoe aan om zijn moeder overhoop te fietsen met zijn driewieler. Terwijl zij in het ziekenhuis ligt met een gebroken arm, weet fotograaf Jennings (Warner) Robert ervan te overtuigen dat er iets raars gaande is, en hij heeft bewijs op zijn foto's. Nu gaat Robert echt op onderzoek uit. 

In Rome aangekomen blijkt dat het hospitaal waar Katherine hun zoon baarde niet langer bestaat, in vlammen opgegaan. Alleen priester Spiletto is nog in leven, hij verwijst Robert naar een begraafplaats waar hij het graf van de moeder van Damian kan vinden. Dat blijkt het skelet van een Jakhals te zijn! De reis gaat door naar Israël, waar een excorcisme expert Robert een manier aan de hand doet om Damien te doden.   

Terwijl Robert voor zijn grimmige missie terugreist naar Groot Brittannië, valt Oppas Baylock Katherine aan en doodt haar. Nu heeft Robert door dat hij echt werk moet maken van het uitschakelen van zijn zoon. Hij wil zijn zoon meenemen naar een kert, om hem daar te doden. Maar hij heeft ondertussen de aandacht getrokken van de lokale politie, die deze potentiële kindermoordenaar zonder pardon doodschieten. 

Tijdens de dubbele begrafenis van de ambassadeur en zijn vrouw, zien we dat Damian is opgenomen in het huishouden van een bevriend echtpaar, de president van de Verenigde Staten! 

   

Conclusie

Geen wonder dat deze film een klassieker is geworden. Het verhaal is een fijne mix van eeuwenoude samenzwering, onschuldige mensen die daarbij betrokken worden en een zorgwekkend einde. En dit is ook een van de eerste films die de Katholieke kerk als gevaarlijke en dreigende organisatie wegzet. De priesters en nonnen hebben sinistere plannen en een geheime taal en organisatie om deze plannen uit te voeren. Het wordt niet heel expliciet gezegd, maar Priester Spiletto en Priester Brennan en hun medestanders zijn eigenlijk Satanisten die in het geheim opereren onder de koepel van de Kerk. En dan is er nog de briljante muziek, die echt bijdraagt aan de sfeer. 

Verder past deze film natuurlijk in een (toen) populaire trend van relgieuze en occulte horrorfilms, zoals Rosemary's Baby en The Excorcist. En het is een goede toevoeging. En deze film is bijzonder invloedrijk geweest. Zo zijn er natuurlijk verschillende vervolgen op deze film gekomen en onlangs zelfs nog een prequel. Meer dan 20 jaar later was het nog een inspiratiebron voor Good Omen, die eigenlijk hetzelfde verhaal vertelt, maar dan met een iets oudere protagonist. 

Als je deze film nog eens kan zien, vooral doen.