De Onzichtbare Man

Nu Corona mij binnenhoudt, heb ik wat meer tijd om te lezen. En aangezien de Bieb ook dicht is, wend ik mij dan tot The Gutenberg Project, waar ik boeken die zich inmiddels in het publieke domein bevinden makkelijk kan downloaden op mijn Kindle. En zo verdiep ik mij weer eens in de klassiekers. Dit keer The Invisible Man: A Grotesque Romance van H. G. Wells. In het verleden had ik al eens The Island of Dr. Moreau gelezen en laatst keek ik natuurlijk ook The Time Machine.

Het verhaal is alweer uit 1897 en verschillende keren verfilmd (ik herinner me Hollow Man uit 2000), maar een waarschuwing is toch op zijn plaats.

Spoilers 

Het verhaal opent in Iping, Sussex, waar een vreemde man, Griffin, een kamer betrekt in een herberg. Daar zorgt hij met zijn vreemde uiterlijk (lange jas, hoed, verband, bril) en zijn vreemde gedrag al snel voor commentaar. Hij lijkt een soort wetenschapper te zijn. Maar hij wil ook volledig alleen zijn, en wordt erg boos wanneer mensen zijn privacy schenden. Daarnaast gebeuren er in het dorp ook steeds meer vreemde zaken. Mensen zien meubilair bewegen en horen voetstappen, terwijl er niemand te zien is. Ook wordt er geld gestolen. 

Uiteindelijk blijkt Griffin zichzelf onzichtbaar gemaakt te hebben. Alleen zijn kleren zijn te zien, vandaar de noodzaak tot lange jassen, verband en brillen. Zijn geheim en vooral zijn misdaden worden ontdekt en hij wordt verjaagd uit Iping. Hij zwerft een tijdje over de heuvels ten zuiden van Iping. 

Uiteindelijk treft Griffin een zwerver, die hij onder druk week te zetten om zaakjes voor hem te regelen. Deze zwever steelt wat belangrijke spullen voor Griffin en samen trekken zij verder. Maar de zwerver heeft al snel door dat Griffin slecht nieuws is, en vlucht weg.
Griffin heeft het zwaar. Hij is alleen onzichtbaar wanneer hij geen kleren draagt, dus hij krijgt het snel koud. Hij vlucht verder en verstopt zich uiteindelijk in het huis van ene Dr. Kemp. Dit blijkt een vroegere studie-genoot te zijn. Aan hem vertelt Griffin zijn hele verhaal. Hij deed onderzoek naar licht en reflectie en kwam zo op het idee om onzichtbaar te worden.
Terwijl Griffen praat tegen Dr. Kemp wordt wel duidelijk dat met onzichtbaar worden de wat naardere karaktertrekken van Griffin de overhand kregen. Hij vernietigt zijn eigen werkt, duwt mensen omver, steelt, rooft en moord. En uiteindelijk krijgt hij waanideeën over een dictatoriale heerschappij, met hem aan het hoofd.
Dr. Kemp weet te ontkomen aan Griffin en vlucht naar de bewoonde wereld. Daar hebben mensen al snel door wat er gaande is. Griffin was dan misschien onzichtbaar, zijn daden werden wel opgemerkt. Een woedende bevolking slaat hem dood.

Conclusie

Geen wonder dat dit een klassieker van vroege Science Fiction literatuur is! Het is een beetje jammer dat de clou al in de titel weggeven wordt, maar in het eerste deel van het verhaal wordt de spanning rondom de vreemde huurder in de herberg enorm opgedreven. Als dan duidelijk wordt, wat er gaande is, verschuift het verhaal naar Griffin en wat er allemaal gebeurd is.
De motivatie en ambitie van Griffin is in het begin nog te volgen, maar na verloop van tijd wordt wel duidelijk wat al deze wetenschappelijke kennis en macht voor uitwerking heeft op zijn moreel kompas. Hij houdt steeds minder rekening met zijn medemens en alles moet wijken voor zijn onderzoek.
En dan de spanning op het einde. Zal Griffin slagen in zijn snode plannen, of zal Dr. Kemp in staat zijn om hem tegen te houden?

En verder stelt het boek ook vragen over onderzoek, ontwikkeling en verbetering van het individu tegenover de belangen van de groep. Griffin heeft een paar enorme wetenschappelijke doorbraken weten te bereiken, maar wel ten koste van zijn vader, een kat (wat is dat toch met Wells en vivisectie) en een hoop andere mensen. Aan de andere kant, hij wil deze doorbraken ook niet gebruiken om het leven van anderen beter te maken, maar alleen voor zichzelf. Hij ziet zichzelf als een groots, tiranniek leider, omdat hij onzichtbaar is. Maar of de samenleving daar echt op zit te wachten vraagt hij zich niet af.

En verder is het ook een vrij humoristisch boek. De dorpelingen van Iping worden afgeschilderd als niet al te slim en in beslag genomen door hun eigen besognes. Maar ook Griffin komt niet altijd goed weg. Hij heeft dan misschien waanideeën over machtig en rijk worden, maar zijn onzichtbaarheid veroorzaakt vaak meer problemen dan het oplost. Hij is veel ziek (want altijd bloot), kan zich niet in gezelschap begeven en heeft moeite om aan geld te komen of het uit te geven.

Dus...zeker eens lezen als je het boek te pakken krijgt.