Merlin

Jarenlang heb ik het Pendragon rollenspel gespeeld en in 2018 besloot ik eens per maand een film te kijken met Koning Arthur als thema. Een jaar was niet voldoende en laatst heb ik weer een Koning Arthur film kunnen kijken.  Het ging om Merlin (1998) van Steve Barron. Strikt gesproken is het een TV - Serie en bestaat hij uit twee afleveringen. 

Verder zit de film vol bekende mensen uit de jaren '90. De hoofdrol is natuurlijk voor Sam Neill (Jurassic Park, And Then There Were None). Verder zien we ook nog een piepjonge Helena Bonham Carter, John Gielgud (Around the World in Eighty Days, The Scarlet and the Black), Hollands trots Rutger Hauer, de stem van de onlangs overleden James Earl Jones (Conan the Barbarian), Miranda Richardson (Chicken Run, Sleepy Hollow), Isabella Rosselini, Lena Headey (Dredd, Pride and Prejudice and Zombies), Nicolas Clay (Excalibur, Evil under the Sun ) en een kleine rol voor Billy Whitelaw (Hot Fuzz, The Omen). 

Spoilers

Deel 1

De film begint met een oude man (Neill), die het verhaal van de val van Camelot vertelt. Het land van Brittannië verkeert in de problemen. Er dreigt een invasie van Saksen, de Koning Constant (Gielgud) houdt zich met religieuze zaken bezig en iedereen vergeet de Oude Tradities. De Elfenkoningin Mab (Richardson) kan dit niet aanzien. Zij creëert met magie een redder, Merlijn. Hij zal het land redden en de oude tradities in ere herstellen. 

Merlijn wordt geboren zonder vader. Zijn moeder sterft bij de bevalling en hij wordt opgevoed door Ambrosia (Whitelaw). Als tiener redt hij Nimue van de verdrinkingsdood. Het is de eerste keer dat hij magie gebruikt. Elfenkoningin Mab bermerkt dit. Zij neemt Merlijn mee om hem magie te leren. Merlijn is getalenteerd, maar wil niet meegaan in de plannen van Mab. Hij leert ook de Vrouwe van het Meer kennen, de wat aardiger tweelingzus van Mab (ook Richardson). Zij geeft hem belangrijke informatie over zijn afkomst en de plannen van Mab. 

De jaren gaan voorbij en Koning Vortigern (Hauer) regeert nu. En hij heeft een concurrent, Uther (Jax). Koningin Mab steunt Vortigern. Zij adviseert hem (een nu volwassen) Nimue (Rosselini) te offeren aan een draak. Merlijn redt haar en vlucht met haar naar een klooster op Avalon. Daar vraagt hij hulp aan de Vrouwe van het Meer en zij geeft hem het zwaard Excalibur. 

Merlijn kiest de kant van Uther, hopende dat hij een betere Koning zal zijn. De beslissende slag vindt plaats op een bevroren meer. En op het juiste moment laat Merlijn Vortigern onder het ijs zakken. Hij geeft daarna Excalibur aan Uther. 

Wanneer Uther Igraine, de vrouw van een van zijn Hertogen, in het oog krijgt, gaat alle verstand het raam uit. Om problemen te voorkomen, steelt Merlijn het zwaard Excalibur terug en geeft het in bewaring aan een Steen (Jones). Om Uther weer gunstig te stemmen, helpt hij hem om in de vorm van Hertog Gorlois van Cornwall seks te hebben met Igraine. Dit wordt gade geslagen door een jonge, mismaakte Morgan, die dan al doorheeft dat hier vuile spelletjes met haar moeder gespeeld worden. 

Negen maanden later komt Merlijn het resultaat van dit bedrog ophalen en hoopt dat hij de jonge Arthur kan opvoeden tot een nobele Koning. 

Deel 2

Weer gaan de jaren voorbij. Arthur is nu een jonge man en het land heeft een Koning nodig. Met wat hulp van Merlijn wordt het zwaard Excalibur weer uit de Steen getrokken en wordt Arthur op de troon geïnstalleerd. Merlijn denkt dat hij nu eindelijk van zijn rust met Nimue kan genieten. 

Maar Mab leeft ook nog steeds. En broedt weer een plan uit. Dit keer via de (nu volwassen) Morgan (Bonham Carter). Dankzij de magie van Mab is zij niet langer mismaakt. Morgan verleidt Arthur en dit leidt tot de geboorte van de onnatuurlijke Mordred (Done). Door zijn incestueuze afkomst en de invloed van Mab groeit hij onnatuurlijk snel en is door en door verrot en corrupt. 

Ondertussen huwt Arthur met Guinevere (Headey), dochter van Lord Leo (Clay) en begint aan de bouw van een nieuwe stad en een nieuw kasteel, Camelot (It's only a Model). Dan gaat Arthur op zoek te gaan naar de Heilige Graal. Hij laat stad en vrouw alleen achter voor deze queeste. Merlijn voorziet problemen en hij vraagt weer hulp van de Vrouwe van het Meer. Zij adviseert hem om haar boot te nemen, en waar deze landt om hulp te vragen. 

Merlijn landt uitgeput met zijn boot bij een kasteel en wordt daar aangesproken door een jonge Galahad (Girdler). Deze verwijst Merlijn naar zijn vader, Lancelot (Sheffield). Lancelot is vereerd door het verzoek van Merlijn en laat zonder al te veel problemen vrouw Elaine (Eser) en kind achter om bij afwezigheid van de Koning te regeren in Camelot. 

Binnen de kortste keren vallen de eenzame Guinevere en Lancelot als een blok voor elkaar. Koningin Mab blijft stoken en laat dit verraad zien aan Elaine. Deze sterft van verdriet en haar lichaam spoelt aan bij de oevers van Camelot. Dit zet alle verhoudingen aan het hof van Camelot op scherp. Lancelot vlucht weg, Arthur komt net thuis van zijn queeste en Mordred blijft zout in alle wonden strooien. 

Guinevere wordt veroordeeld tot de brandstapel en Lancelot komt haar net op tijd redden. Dit betekent wel dat een hoop edelen en onderdanen het geloof verliezen in Arthur en zijn idealen. Binnen de kortste keren leidt dat tot een nieuwe burgeroorlog, waarbij Mordred de ontevreden edelen aanvoert. 

Tijdens de Slag bij Camlann komen Arthur en Mordred tegenover elkaar te staan en zij doden elkaar. Merlijn staat Arthur bij in laatste momenten en Koning Mab staat Mordred bij. Maar beiden sterven en Excalibur verdwijnt weer in het Meer. En zo zijn alle plannen van Mab geruïneerd. 

En we keren weer terug naar het marktplein uit het begin van het verhaal, waar een bejaarde Merlijn zijn verhaal afrondt. 

Conclusie

Ik had deze serie jaren geleden al eens gezien en kan me herinneren dat ik hem toen erg leuk vond. En bij het herzien ervan, blijft de film best aardig overeind (hij is inmiddels alweer meer dan 25 jaar oud). 

Op sleutelposities zitten een paar goede acteurs, zoals Neill, Hauer, Richardson en Bonham Carter. Verder zijn de special effects niet altijd even sterk. Maar het versneld afspelen van de bewegingen van Mab en haar elfse onderdanen, zorgt voor een bevreemdend effect, wat de onwereldse aard van de elfen goed benadrukt. 

Het verhaal volgt de hoogtepunten van het Arthurverhaal vrij trouw. Zo wordt er veel aandacht besteed aan het begin van het verhaal, het conflict tussen Vortigern, Merlijn en Uther. Ook wordt er niet geheimzinnig gedaan over de conceptie van Arthur (en de problemen die dat een generatie later weer geeft), de conceptie van Mordred (en de problemen die daaruit voortkomen) en de problemen in het huwelijk van Arthur zelf. De legende hangt aan elkaar van seksuele transgressies en dat zorgt uiteindelijk voor de ondergang van alles. 

Zeker de moeite waard om eens te kijken als je geïnteresseerd bent in verfilmingen van het Arthur verhaal.