Duin

Onlangs ben ik met Sander naar de bioscoop geweest om Dune (2021) van Denis Villeneuve (Enemy, Blade Runner 2049) te zien. Deze film zat tjokvol bekende namen. De hoofdrol was voor relatieve nieuwkomer Timothée Chalamet, maar we zagen ook nog Rebecca Ferguson, Zendaya (Spiderman: Far from Home), Oscar Isaac, Jason Momoa, David Dastmalchian (Blade Runner 2049, Ant - Man, Ant - Man and the Wasp, The Dark Knight), Josh Brolin (Avengers: Infinity War, Deadpool 2), Dave Bautista (Blade Runner 2049, The Guardians of the Galaxy, The Guardians of the Galaxy II), Stellan Skarsgård (Thor: The Dark World), Javier Bardem (mother!) en Charlotte Rampling. 

Duin

Spoilers

Het is (de derde) verfilming (eerder al in 1984 en 2000) van een boek dat geschreven is in de jaren '60, dus er zou niet heel veel meer te spoilen moeten zijn. Bovendien volgt de film het verhaal van het boek vrij trouw. 

Op de waterige planeet Caladan heerst Hertog Leto Atreides (Isaac). Van de keizer krijgt hij een nieuwe opdracht, heersen over de planeet Arrakis, tot voor kort toegewezen aan Baron Harkonnen (Skarsgard). Wat Leto niet weet, maar wel vermoedt, is dat de keizer bang is geworden voor het succes van de Atreides, de loyaliteit van hun mensen en de kunde van hun leger. Met Baron Harkonnen speelt hij onder een hoedje om Leto Atreides te laten falen op Arrakis, de familie te kunnen ruïneren en zo een gevaar uit de weg te ruimen. 

Maar de keizer en Baron Harkonnen zijn niet de enigen die de familie Atreides willen manipuleren. Hertog Leto Atreides heeft een Bene Gesserit volgeling (Ferguson) als concubine, Vrouwe Jessica. De Bene Gesserit is een orde van vrouwen die speciale krachten hebben. En ze hebben een eeuwen - durend plan om bepaalde bloedlijnen zo met elkaar te kruisen, dat er een man geboren zal worden die al deze krachten in zich zal verenigen. En het is de bedoeling dat deze man onder invloed van de Bene Gesserit staat, natuurlijk. En de Bene Gesserit toen nu interesse in Paul Atreides (Chamalet), de zoon van Leto en Jessica. 

De hoogste Bene Gesserit, Gaius Helena Moiam (Rampling) komt zelfs persoonlijk naar Caladan om Paul aan testen te onderwerpen. Dan blijkt dat Paul al een tijdje vreemde dromen heeft over Arrakis, de woestijnplaneet. En zijn moeder heeft hem opgeleid in de vaardigheden van de Bene Gesserit. Beschikt Paul echt over krachten? Of heeft zijn moeder het fokplan in het honderd laten lopen, door haar hart te volgen en haar partner een zoon te schenken?

En dan is er nog de planeet Arrakis zelf, een woestijn planeet, nauwelijks bewoond door mensen. Maar wel door de monsterlijke Zandwormen, enorme wormen die door het zand razen en alles vernietigen wat ze tegenkomen. En op Arrakis is ook Spice te vinden, een drug waarmee ruimtereizen tussen de sterren mogelijk wordt gemaakt. Zullen de Atreides zich staande kunnen houden tussen al deze machinaties?

Leto Atreides is ook niet voor een gat te vangen. Hij wil van zijn plaatsing op Arrakis een succes maken en doet daarvoor een bijzondere zet, hij legt contact met de geheimzinnige inheemse bewoners van Arrakis, de Fremen. Hiervoor stuurt hij Duncan Idaho (Momoa) als een ambassadeur naar hen toe. Verder geeft hij ook Gurney Halleck (Brolin) en Thufir Hawat (Mckinley Henderson) opdracht om uit te zoeken welke vallen de Harkonnen hebben achtergelaten op Arrakis. Leto weet contact te leggen een soort verbond aan te gaan met Stilgar (Bardem), een ambassadeur van de Fremen. En hij weet de spice - productie weer op gang te krijgen. 

Maar de planeet heeft ook een vreemde uitwerking op Paul. Paul had dankzij de training van zijn Bene Gesserit moeder al een deel van de krachten van een Bene Gesserit. Maar door de alom aanwezig spice gaan zijn krachten in overdrive. Hij heeft visioenen van de toekomst, waarin ook een hele mooie Fremen dame (Zendaya) een grote rol speelt. 

Uiteindelijk worden de Atreides verraden. Hun stad wordt aangevallen door Sardaukar, die verkleed zijn als Harkonnen. Leto komt om, maar Jessica en Paul weten te ontsnappen naar de woestijn en worden daar opgenomen door de Fremen. 

Het avontuur kan beginnen

Conclusie

Whew! Wat een overdonderende film. Als Denis Villeneuve wil, kan hij hele overdonderende films maken met imposante landschappen, enorme gebouwen en voertuigen (ik zie wel een voorkeur voor het Brutalisme, ook heel erg in Enemy). En dat is ook nodig om weer te geven hoe enorm het Keizerrijk wel niet is. Hele planeten staan onder invloed van één familie, reizen tussen de sterren is gewoon geworden. En dat komt in deze film goed naar voren. 

Het ecologische thema van het boek (klimaat, de kwetsbare verhouding tussen dieren, planten en bodem, mensen die dat willen veranderen), komt wat minder naar voren. Maar verschillende regeringsvormen, onderdrukking en machtsmisbruik krijgen wel ruim de aandacht. De keizer kan zijn hertogen en baronnen opdracht geven hun familie, thuis en bron van inkomsten op te geven. Maar de hertogen en baronnen overheersen ook weer hun eigen volk en volken zonder beschermheer (zoals de Fremen), kunnen helemaal niet op bescherming rekenen. En nergens is een of andere democratische vertegenwoordiging te vinden. 

Verder zit de film natuurlijk tjokvol met acteerkanonnen. Dus ieder karakter komt mooi voor het voetlicht en kan even schitteren. Aan de andere kant, ze hebben niet heel veel te doen en de helft van de cast is dood voor het einde van de film. Wat dan ook weer een beetje jammer is. De verhouding tussen Leto en Jessica is ook een beetje vreemd. Als we ervan uitgaan dat de karakters net zo oud zijn als de acteurs, dan waren Leto en Jessica 16 en 12 toen Paul verwekt werd. Dat is toch wel wat onwaarschijnlijk, en griezelig. 

Desondanks, ik wacht in spanning op deel twee.